Katedra Teorii Literatury

Mateusz Skucha – adiunkt w Katedrze Teorii Literatury oraz visiting professor na Pekińskim Uniwersytecie Języków Obcych. Ukończył filologię polską i Gender Studies na Uniwersytecie Jagiellońskim, tam również uzyskał stopień doktora w 2011 roku i habilitację w 2018 roku. Jego zainteresowania badawcze obejmują literaturę XIX wieku oraz krytykę feministyczną, teorię gender i queer, studia nad męskościami, a także kulturę chińską. Od 2005 jest Sekretarzem Krakowskiego Komitetu Okręgowego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego.

Książki:

Ładni chłopcy i szalone. Męskość i kobiecość w późnym pisarstwie Józefa Ignacego Kraszewskiego, Kraków, Wydawnictwo Collegium Columbinum, 2014.

Niesytość pragnienia. W kręgu młodopolskiej liryki kobiet, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.

Artykuły:

1. Stalówka w cytrynie. O „Kosmosie” Witolda Gombrowicza, „Opcje 2004, nr 4.

2. Gender. Queer. Literatura, „Ruch Literacki” 2005, nr 6.

3. Męski artefakt i tajemniczy poeta. Wokół teorii queer, „Teksty Drugie” 2008, nr 5.  

4. Męskie inicjacje – wizualizacje tekstowe. Nowy mężczyzna w prozie Wojciecha Kuczoka, [w:] Męskość w kulturze współczesnej, red. A. Radomski, B. Truchlińska, Lublin, Wydawnictwo UMCS, 2008.  

5. Strategie campu a prawa pożądania. O jednym filmie Pedro Almodovara, [w:] CAMPania. Zjawisko campu we współczesnej kulturze, red. P. Oczko, Warszawa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008.  

6. Tekstualna androgynia. O „Bólu fatalnym” M. Komornickiej, [w:] Żywioły wyobraźni poetyckiej XIX i XX wieku, red. A. Czabanowska-Wróbel, I. Misiak, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008. 

7. Pożądanie opisane a pożądanie wpisane. Od miłosnej dedykacji do cyklu poetyckiego, [w:] Polski cykl liryczny, red. K. Jakowska, D. Kulesza, Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2008.  

8. Nowodworskie życie teatralne. Z dziejów młodzieżowego teatru szkolnego na przestrzeni 420 lat istnienia Szkół Nowodworskich, [w:] 420 lat Szkół Nowodworskich 1588 – 2008, red. A. Palczewski, Kraków, Wydawnictwo I Liceum Ogólnokształcącego, 2008.

9. Raport z oblężonego tematu czyli trzy stany edukacji feministycznej w szkole średniej, [w:] Gender – Queer – Edukacja, red. B. Skowronek, Kraków, Wydawnictwo Śródmiejskiego Ośrodka Kultury, 2009. 

10. Dzieciobójczyni. Trudne macierzyństwo w Wężach i różach Nałkowskiej, [w:] Rodzina w czasach przełomów. Literackie diagnozy od XIX do XXI wieku, red. K. Kralkowska-Gątkowska, B. Nowacka, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2011. 

11. Krytyka feministyczna – dokonania i perspektywy. Rozmawiają Anna Burzyńska, Anna Łebkowska, Tomasz Nastulczyk, Mateusz Skucha, Monika Świerkosz i Teresa Walas, „Wielogłos” 2011, nr 2. 

12. Ładny chłopiec. Hochsztapler Kraszewskiego, „Literacje” 2012, nr 3.

13. „Nieszczęśliwe niewolnice”. Dziennik Serafiny Kraszewskiego jako opowieść o „handlu kobietami”, „Wiek XIX” 2012, rok V.

14. Męskości nowoczesne? Wiek XIX, „Wielogłos” 2012, nr 1.

15. Absztyfikant. Portret starego mężczyzny w powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego „W starym piecu”, [w:] Starość. Doświadczenie egzystencjalne – temat literacki – metafora kultury. Seria I. Rozpoznania, red. J. Ławski, A. Janicka, E. Wesołowska, G. Kowalski, Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2013. 

16. Nauczyciel – mistrz czy przyjaciel olimpijczyka? O roli polonisty w przygotowaniu ucznia do Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, [w:] Wokół Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, red. A. Wójtowicz, Warszawa, Instytut Badań Literackich, 2013. 

17. Słowackiego fragmenty dyskursu erotycznego – apozjopeza w języku i podmiotowości, czyli (nie)dyskretny urok wieszcza, [w:] Piękno Juliusza Słowackiego, red. J. Ławski, G. Kowalski, Ł. Zabielski, Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2013, t. 2. (razem z Tomaszem Kitlińskim)

18. Homospołeczność, Męski feminizm, Męskość hegemoniczna (hegemonialna), Penis, [hasła w:] Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, red. M. Rudaś-Grodzka i in., Warszawa, Wydawnictwo Czarna Owca, 2014.

19. Wyśnione emancypowane. Nowoczesna kobieta w powieściach obyczajowych Teodora Tomasza Jeża, [w:] Literatura niewyczerpana. W kręgu mniej znanych twórców polskiej literatury lat 1863 – 1914, red. K. Fiołek, Kraków, Universitas, 2014.

20. Artykuł bez tytułu (ale o tytułach powieści Kraszewskiego), [w:] Kraszewski i wiek XIX. Studia, red. J. Ławski i in., Białystok, Wydawnictwo Prymat, 2014.

21. Kraszewski – milcząca kobieta. O roli przemilczeń w Dzienniku Serafiny, [w:] Kraszewski i nowożytność. Studia, red. J. Ławski i in., Białystok, Wydawnictwo Prymat, 2014 – 2015.

22. Słowackiego ojciec cierpiący. Dzieje pewnego motywu, [w:] Piękno Juliusza Słowackiego, red. J. Ławski, A. Janicka, Ł. Zabielski, Białystok, Wydawnictwo Prymat, 2015, t. 3.

23. Dwa mizoginizmy – Zwyciężyła Jana Wroczyńskiego i Arymn mści się Stefana Żeromskiego, [w:] Żeromski i inni, red. M. Gabryś-Sławińska, M. J. Olszewska, Lublin, Wydawnictwo UMCS, 2015.

24. Feminizm pozorny, albo jak mizogini walczyli o prawa kobiet, „Bibliotekarz Podlaski” 2015.

25. Adwokat sprawy niewieściej. O dwóch cyklach artykułów Aleksandra Świętochowskiego w „Przeglądzie Tygodniowym”, [w:] Pozytywiści warszawscy: „Przegląd Tygodniowy" 1866 – 1876. Seria I: Studia, rewizje, konteksty, red. A. Janicka, Białystok 2015.

26. „Młodopolskie kurtyzany”. Witalizm, cielesność i erotyka w twórczości Kazimiery Zawistowskiej, [w:] Młodopolski witalizm. Modernistyczne witalizmy, red. A. Czabanowska-Wróbel, U. Pilch, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016.

27. Dwie matki. O żydowskich utworach Franciszki Arnsztajnowej, w: Sporne postaci polskiej feministycznej po 1989 roku, red. M. Świerkosz, Wydawnictwo Naukowe Katedra, Gdańsk 2016.

28. Odessa – obsesje Kraszewskiego, w: Odessa w literaturach słowiańskich. Studia, red. J. Ławski, N. Maliutina, Białystok, Wydawnictwo Prymat, 2016.

29. „Samej sobie niespodzianką jestem i dziwem”. O „Dziewczętach” Maryli Wolskiej, [w:] Młoda Polska w najnowszych badaniach, red. E. Jakiel, T. Linkner, Gdańsk, Wydawnictwo Uniwersytetu  Gdańskiego, 2016.

30. Benedykt Dybowski i Włodzimierz Popiel, albo o pewnym dyskursie prefeministów polskich przełomu XIX i XX wieku, „Pamiętnik Literacki” 2016, z. 2.

31. Obraz Chin w najnowszym reportażu polskim, [w:] Chińsko-polska wymiana literacka nowego wieku: przeglądy i perspektywy, Pekin 2016.

32. Niewieści Palladyn. Rzecz o Edwardzie Prądzyńskim, „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media” 2016, nr 1 (6).

33. „Górą Radziwiłł” Adolfa Walewskiego, albo… jak Kraszewskiego na scenę przerabiano, [w:] W teatrze dziejów. Dramat historyczny ostatnich 150 lat: problemy lektury, red. M. J. Olszewska, D. M. Osiński, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2016.

34. Męskość fabrykowana. Rzecz o homospołeczności, „Śląskie Studia Polonistyczne” 2016, nr 1 – 2 (8).

35. „Żołnierz i kapłanka”. Wojenne wiersze Franciszki Arnsztajnowej, [w:] Między pamięcią a projektem przyszłości. Doświadczenie historii w literaturze polskiej lat 1914 – 1918, red. D. Kielak, M. Makowska, J. Niewiarowska, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, 2016.

36. „Chata za wsią” Zofii Mellerowej i Jana Kantego Galasiewicza, albo poetyccy Cyganie Kraszewskiego, [w:] Wokół dramatu poetyckiego XIX wieku, red. M. Gabryś-Sławińska, G. Głąb, Lublin, Wydawnictwo UMCS, 2017.

Recenzje:

1. Ponowoczesne wędrówki tożsamości, „Opcje” 2004, nr 4.

2. Aborcyjny bigos Kazi Szczuki, „Opcje” 2004, nr 4.

3. Zakręty inicjacji, „FA-art” 2006, nr 1/2.

4. Szepty domu, „Opcje” 2006, nr 2.

5. Różnicowanie płci. Pawła Dybla Zagadka „drugiej płci”. Spory wokół różnicy seksualnej w psychoanalizie i w feminizmie, „Wielogłos” 2007.

6. Kłębowisko postkolonii. Božidara Jezernika Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, „Wielogłos” 2007, nr 2.

7. W spodniach czy w spódnicy? („Inna od siebie” Brygidy Helbig), „Nowa Dekada Krakowska” 2017, nr 3.

8. Filozof w smutnym kraju („Foucault w Warszawie” Remigiusza Ryzińskiego), „Nowa Dekada Krakowska” 2017, nr 4/5.