Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

PRACOWNICY

Prof. dr hab. Anna Burzyńska

 Urodziła się i mieszka w Krakowie. Na Wydziale Polonistyki pracuje od 1985 roku – od początku do chwili obecnej w Katedrze Teorii Literatury, w której  od 2003 roku pełni funkcję kierownika.  Aktualnie jest opiekunem naukowym kursu teorii literatury, prowadzi wykład z teorii literatury oraz opcje: „Ponowoczesność – w stronę myśli Inności" i „Postmodernizm w literaturze i sztukach wizualnych". Zajmuje się związkami najnowszej filozofii i wiedzy o literaturze, a także estetyką postmodernizmu. Od roku 2006 pełni również funkcję kierownika literackiego Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

     Jest autorką kilkudziesięciu rozpraw naukowych poświęconych najnowszym przemianom humanistyki, w tym książek: Dekonstrukcja i interpretacja (2001), Teorie literatury XX wieku (wspólnie z M. P. Markowskim, 2006), Anty-teoria literatury (2007), Dekonstrukcja, polityka i performatyka (2013). Wraz z M. P. Markowskim opracowała również Antologię kanonicznych tekstów teoretycznoliterackich, stanowiącą uzupełnienie podręcznika Teorie literatury XX wieku. Jest też autorką kilku powieści, ponad dwudziestu sztuk teatralnych oraz wielu scenariuszy radiowych, telewizyjnych i filmowych. Za  swoją działalność naukową i artystyczną otrzymała kilka prestiżowych  nagród. Wydała  powieść pt. Fabulant. Powiastka intertekstualna (Kraków 1997) oraz dwa tomy dramatów: Nicland. Cztery sztuki teatralne (Kraków 2004) i La mayoria de los suicidios ocurre en domingo/ Hombres al borde de un ataque de nervios w przekładzie na j. hiszpański J. Bielak i X. Farrè (Madryt 2006). Jej sztuki zostały przetłumaczone na kilka języków (m.in. na niemiecki, francuski, hiszpański, kataloński, włoski, słowacki, czeski, bułgarski) i były wielokrotnie wystawiane w Polsce i za granicą. Stale współpracuje z  audycjami  kulturalnymi  w TVP i Polskim Radio,  pełniła też funkcję jurorki na liczących się festiwalach teatralnych. Należy do polskiego Towarzystwa Autorów Teatralnych (TAT) i Europejskiego Stowarzyszenia Dramatopisarzy (FATE) z siedzibą w Madrycie. Jej pasją jest kultura japońska. Od trzydziestu pięciu lat praktykuje medytację Zen (posiada tytuł Nauczyciela Dharmy i certyfikaty wschodnich Mistrzów Zen), przez wiele lat ćwiczyła też wschodnie sztuki walki. Obecnie uprawia miniaturowy ogródek japoński, praktykuje sztukę kaligrafii i ceremonii herbaty.

prof. dr hab. Andrzej Hejmej

Profesor zwyczajny zatrudniony w Katedrze Teorii Literatury Wydziału Polonistyki UJ od 2001 roku. Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, studiował także w Université de Paris I – Panthéon-Sorbonne, Université de Provence oraz Université de Liège. Stypendysta m.in. Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (1999, 2003, 2004). Członek Polskiego Stowarzyszenia Komparatystyki Literackiej (w zarządzie), International Comparative Literature Association (AILC-ICLA), Międzynarodowego Stowarzyszenia Studiów Polonistycznych (w zarządzie). Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego serii wydawniczej „Projekty Komparatystyki” (Universitas), członek Rady Naukowej czasopisma „Rocznik Komparatystyczny”.
Zajmuje się literaturą XX i XXI wieku, najnowszymi teoriami literatury, komparatystyką kulturową, zjawiskami intermedialnymi we współczesnej kulturze (zwłaszcza związkami literatury nowoczesnej z muzyką, funkcjonowaniem literatury w społeczeństwie medialnym, procesami słyszenia i praktykami słuchania w dzisiejszej rzeczywistości kulturowej).

Książki:
Skryptoralność. Literatura w dobie społeczeństwa medialnego, seria „Projekty Komparatystyki”, Universitas, Kraków 2022.
Comparative Literature. Literary Studies – Cultural Studies, trans. by L. Davidson, „Humanities in the Modern World”, Jagiellonian University Press / Columbia University Press, Kraków 2018.
Musicality of a Literary Work, trans. by L. Davidson, „Literary and Cultural Theory”, Vol. 57, Peter Lang, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Warszawa, Wien 2018.
Music in Literature. Perspectives of Interdisciplinary Comparative Literature, trans. by L. Davidson, „Polish Studies – Transdisciplinary Perspectives”, Vol. 8, Peter Lang, Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien 2014.
Komparatystyka. Studia literackie – studia kulturowe, seria „Horyzonty Nowoczesności”, Universitas, Kraków 2013.
Muzyka w literaturze. Perspektywy komparatystyki interdyscyplinarnej, seria „Horyzonty Nowoczesności”, Universitas, Kraków 2008 (wyd. II: 2012).
Muzyczność dzieła literackiego, seria „Monografie FNP”, Wydawnictwo Funna, Wrocław 2001 (wyd. II: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2002; wyd. III: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń 2012).

Książki redagowane/współredagowane:
Archiwa dyscypliny. Historie i teorie nowoczesnej komparatystyki od Herdera do szkoły amerykańskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2022 (wraz z Tomaszem Bilczewskim i Ewą Rajewską).
Literatura światowa i przekład. Historie i teorie nowoczesnej komparatystyki od szkoły amerykańskiej do biohumanistyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2022 (wraz z Tomaszem Bilczewskim i Ewą Rajewską).
Pasaże Witolda Hulewicza, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017 (wraz z Ireną Fedorowicz i Karoliną Mytkowską).
Transpozycje. Muzyka w nowoczesnej literaturze europejskiej, Universitas, Kraków 2016 (wraz z Tomaszem Górnym).
Różne głosy. Prace ofiarowane Stanisławowi Balbusowi na Jubileusz siedemdziesięciolecia, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013 (wraz z Dorotą Wojdą i Magdą Heydel).
Dysonanse. Twórczość Stefana Kisielewskiego (1911–1991), Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011 (wraz z Kamą Hawryszków i Katarzyną Cudzich-Budniak).
Intersemiotyczność: Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie). Studia, Universitas, Kraków 2004 (wraz ze Stanisławem Balbusem i Jakubem Niedźwiedziem).
Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych, Universitas, Kraków 2002.

Ważniejsze artykuły:
Słuchający Stanisław Barańczak: przekład i akuzmatyka, „Pamiętnik Literacki” 2023, z. 1, s. 229–245.
(Nie)obecny głos. W podwójnym archiwum Tadeusza Różewicza, „Wielogłos” 2022, nr 2, s. 89–111.
Słuchanie literatury w społeczeństwie medialnym, „Teksty Drugie” 2021, nr 2, s. 301–319.
Компаративистика и (друга) история на литературата, przeł. Р. Чавдаров, „ЛЮБОСЛОВИЕ” 2020, nr 20 (Компаративистиката), s. 9–32.
Peryferyjne znaczenia muzyki („Aria: Awaria” S. Barańczaka), [w:] Wiek teorii. Antologia, cz. 1, red. D. Ulicka, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2020, s. 405–426.
Słyszeć poprzez język. Pogłosy awangardy, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 2019, z. 2 (Język + awangarda), s. 11–29.
Literatura w kulturze akuzmatycznej, „Ethos” 2019, nr 1 (Słuchanie), s. 64–82.
« Transposition (inter)médiale ». La musique dans la littérature moderne, [w:] Le Comparatisme comme approche critique / Comparative Literature as a Critical Approach, t. 2: Littérature, arts, sciences humanines et social / Literature, the Arts, and the Social Sciences, red. A. Tomiche, Classiques Garnier, Paris 2017, s. 275–293.
Badania intermedialne i nowa humanistyka, [w:] Nowa humanistyka. Zajmowanie pozycji, negocjowanie autonomii, red. P. Czapliński, R. Nycz, D. Antonik, J. Bednarek, A. Dauksza, J. Misuna, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2017, s. 418–430.
Літературнa партитура як прeдмет дocліджень міждиcциплiнaрнoї компаративістики, in: Музична фактура літературного тексту: інтермедіальні студії, за ред. С. Маценки, Апріорі, Львів 2017, s. 97–110.
Dźwięk – doświadczenie akustyczne – nowoczesność. Witolda Hulewicza „słuchanie kultury”, [w:] Pasaże Witolda Hulewicza, red. A. Hejmej, I. Fedorowicz, K. Mytkowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2017, s. 137–147.
Komparatystyka intermedialna, „Rocznik Komparatystyczny” 2016, nr 7, s. 9–23; także w: Między dyskursami, sztukami, mediami. Komparatystyka jutra, red. E. Szczęsna, P. Kubiński, M. Leszczyński, Universitas, Kraków 2017, s. 193–205.
Era komparatystyki kulturowej, [w:] Edukacja polonistyczna jako zobowiązanie. Powszechność i elitarność polonistyki, t. 1, red. E. Jaskółowa, D. Krzyżyk, B. Niesporek-Szamburska, M. Wójcik-Dudek, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2016, s. 299–304.
Opera Stefana Themersona („St. Francis & The Wolf of Gubbio or Brother Francis’ Lamb Chops”), [w:] W ogrodzie muzyki. Eseje interdyscyplinarne, red. M. Trzęsiok, Akademia Muzyczna w Katowicach, Katowice 2016, s. 47–65.
W kulturze dźwięku. Słuchanie literatury, „Teksty Drugie” 2015, nr 5, s. 88–102.
Komparatystyka kulturowa i „comparatisme quand même”, „Rocznik Komparatystyczny” 2015, nr 6, s. 91–106; także w: Narodowe, regionalne, kontynentalne, światowe – literatury i dyskursy o literaturach, red. M. Skwara, Universitas, Kraków 2017, s. 195–207.
W wielokulturowym świecie. Perspektywy komparatystyki kulturowej, [w:] W ogrodzie świata. Profesorowi Aleksandrowi Fiutowi na siedemdziesiąte urodziny, red. Ł. Tischner, J. Wróbel, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015, s. 207–219.
„Rzeczy ukryte od założenia świata...”. Hipotezy René Girarda, [w:] Literatura – kultura religijna – polskość, red. K. Koehler, W. Kudyba, J. Sikora, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2015, s. 293–299.
Literatura w społeczeństwie medialnym, „Teksty Drugie” 2014, nr 2, s. 239–251; także w: Polonistyka dziś – kształcenie dla jutra, red. K. Biedrzycki, W. Bobiński, A. Janus-Sitarz, R. Przybylska, t. 2, Universitas, Kraków 2014, s. 183–194.
Zrozumieć Kisiela [wstęp], [w:] S. Kisielewski, Felietony zdjęte przez cenzurę, Prószyński i S-ka, Warszawa 2014, s. 7–13.
Comporre. La descrizione letteraria della musica, [w:] Comporre. L’arte del romanzo e la musica, red. W. Nardon, S. Carretta, Università degli Studi di Trento, Trento 2014, s. 135–147.
„Literatura absolutna” – interpretacja – hermeneutyka, [w:] Olimp – ideał, doskonałość, absolut, red. M. Korytowska, I. Puchalska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014, s. 517–528.
Intermedialność i komparatystyka intermedialna, „Przegląd Humanistyczny” 2013, nr 4, s. 13–18.
Pasaże i refrakcje. Literatura – „filologia narodowa” – komparatystyka, [w:] Przyszłość polonistyki. Koncepcje – rewizje – przemiany, red. A. Dziadek, K. Kłosiński, F. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013, s. 69–76.
Transpozycje intermedialne i literatura nowoczesna, [w:] Nowoczesność w polonistycznej edukacji. Pytania, problemy, perspektywy, red. A. Pilch, M. Trysińska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013, s. 213–221.
Komparatystyka i (inna) historia literatury, „Ruch Literacki” 2012, z. 4–5, s. 401–422; także w: Kulturowa historia literatury, red. A. Łebkowska, W. Bolecki, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2015, s. 83–104.
Europa lęku, „Kultura Współczesna. Teoria, Interpretacje, Praktyka” 2012, nr 4, s. 26–32.
Opera Stefana Themersona („St. Francis & The Wolf of Gubbio or Brother Francis’ Lamb Chops”), „Folia Litteraria Polonica” 2012, nr 2, s. 77–91.
W „wielokulturowym świecie” Ryszarda Kapuścińskiego, „Ruch Literacki” 2011, z. 6, s. 585–595; także w: Na pograniczach literatury, red. J. Fazan, K. Zajas, Universitas, Kraków 2012, s. 327–339.
Estetyka intermedialności Stefana Themersona („St. Francis & The Wolf of Gubbio or Brother Francis’ Lamb Chops”), „Pamiętnik Literacki” 2011, z. 3, s. 55–76.
Niestabilność komparatystyki, „Wielogłos” 2010, nr 1–2 (Komparatystyka dziś), s. 68–84.
Chopin i jego muzyka w sztukach scenicznych tekst zamieszczony na stronie internetowej http://www.chopin.pl/w_scenicznych.pl.html [2010]; przekład ang.: Chopin and his Music on Stage, tekst zamieszczony na stronie internetowej http://www.chopin.pl/stage.en.html [2010]
Intermedialność i literatura intermedialna, [w:] Kulturowe wizualizacje doświadczenia, red. W. Bolecki, A. Dziadek, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2010, s. 275–286.
Komparatystyka kulturowa: interpretacja i egzystencja, „Teksty Drugie” 2010, nr 5, s. 53–64; także w: Komparatystyka dzisiaj, red. E. Szczęsna, E. Kasperski, Universitas, Kraków 2010, s. 67–80; przekład ukraiński: Культурологічна компаративістика: інтерпретація та екзистенція, przeł. M. Bracka, [w:] Захід – Схід: основні тенденції розвитку сучасного порівняльного літературознавства. Aнтологія, red. Л. Грицик, ЛАНДОН–ХХІ, Донецьк 2012, s. 173–185; przekład ang.: Comparative Cultural Studies: Interpretation and Existence, in From Modern Theory to a Poetics of Experience Polish Studies in Literary History and Theory, G. Grochowski, R. Nycz (eds.), “Cross-Roads. Polish Studies in Culture, Literary Theory, and History”, Vol. 4, Peter Lang, Frankfurt am Main, Berlin, Bern, Bruxelles, New York, Oxford, Wien 2014, s. 63–73.
Chopin i jego muzyka w literaturze, tekst zamieszczony na stronie internetowej http://www.chopin.pl/chopin_w_literaturze.pl.html [2009]; przekład ang.: Chopin and his Music in Literature, tekst zamieszczony na stronie internetowej http://www.chopin.pl/chopin_literature.en.html [2010]
Dialogowość i komparatystyka, [w:] Dramatyczność i dialogowość w kulturze, red. A. Krajewska, D. Ulicka, P. Dobrowolski, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2009, s. 294–304.
Interkulturowość – literatura – komparatystyka, „Teksty Drugie” 2009, nr 6, s. 34–47; także w: Kultura w stanie przekładu. Translatologia – komparatystyka – transkulturowość, red. W. Bolecki, E. Kraskowska, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2012, s. 26–44.
Tekst-partytura Michela Butora („Dialogue avec 33 variations de Ludwig van Beethoven sur une valse de Diabelli”), „Pamiętnik Literacki” 2007, z. 3, s. 157–176.
Literackie inspiracje kompozytora, [w:] Marek Stachowski i jego muzyka, red. L. Polony, Akademia Muzyczna w Krakowie, Kraków 2007, s. 23–42.
Interdyscyplinarność i badania komparatystyczne, [w:] Literatura i wiedza, red. W. Bolecki, E. Dąbrowska, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2006, s. 74–91; także w: „Wielogłos” 2007, nr 1, s. 35–53.
Wokół Schaefferowskich partytur, „Teksty Drugie” 2006, nr 4, s. 31–46.
Tekst (dźwiękowy) Mirona Białoszewskiego, „Przestrzenie Teorii” 5/2005, s. 53–74.
Partytury poezji dźwiękowej (cykl Bernarda Heidsiecka, „Poèmes-partitions”), „Ruch Literacki” 2005, z. 1, s. 65–76; Partytury poezji dźwiękowej. O cyklu Bernarda Heidsiecka „Poèmes-partitions”, [w:] Semiotyka cyklu. Cykl w muzyce, plastyce i literaturze, red. M. Demska-Trębacz, K. Jakowska, R. Sioma, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2005, s. 373–385.
Peryferyjne znaczenia muzyki („Aria: Awaria” S. Barańczaka), [w:] Filozofia muzyki. Studia, red. K. Guczalski, Musica Iagellonica, Kraków 2003, s. 146–160.
Partytura literacka. Przedmiot badań komparatystyki interdyscyplinarnej, „Teksty Drugie” 2003, nr 4, s. 34–46.
Stereotyp(y) muzyki w literaturze, „Przestrzenie Teorii” 2/2003, s. 35–48; także w: Stereotypy w literaturze (i tuż obok), red. W. Bolecki, G. Gazda, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2003, s. 322–333.
Literatura poza literaturą: „Hérodiade” – „Hérodiade de Stéphane Mallarmé”, [w:] Ostrożnie z literaturą! (przykłady, wykłady oraz inne rady), red. S. Balbus, W. Bolecki, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 2000, s. 157–173.
Muzyka w literaturze. (Perspektywy współczesnych badań), „Teksty Drugie” 2000, nr 4, s. 28–36.
Konsekwencje sporu o (nie)muzyczność literatury. (Wokół „Muzyki w dziele literackim” Tadeusza Szulca), „Ruch Literacki” 2000, z. 1, s. 63–77.
Literackie fugi („Preludio e Fughe” Umberta Saby i „Todesfuge” Paula Celana), „Pamiętnik Literacki” 1999, z. 2, s. 95–112.
Słuchać i czytać: dwa źródła jednej strategii interpretacyjnej. „Podróż zimowa” Stanisława Barańczaka, „Pamiętnik Literacki” 1999, z. 2, s. 67–94.


Doktoranci:
Katarzyna Ciemiera (SDNH UJ)
Katarzyna Cudzich-Budniak
Norbert Gacek (SDNH UJ)

 

 

prof. dr hab. Piotr Oczko

For English scroll below

Piotr Oczko, prof. zw. dr hab., ur. w 1973 roku w Krakowie. Na Uniwersytecie Jagiellońskim ukończył filologię angielską (praca magisterska pt. The Representations of Faust in English Romantic Literature, 1997) oraz filologię polską (praca magisterska pt. „Szachy" Jana Kochanowskiego. Między historią literatury a historią gry, 2000).

Stopień doktora uzyskał w 2002 roku na podstawie rozprawy „Czyż był ktoś kiedyś tak jak ja nieszczęsny?" „Lucyfer" Joosta van den Vondla na tle historyczno-porównawczym, a stopień doktora habilitowanego w 2014 roku na podstawie książki Miotła i krzyż. Kultura sprzątania w dawnej Holandii, albo historia pewnej obsesji. Tytuł profesora otrzymał w 2022 roku. Prowadził badania na uniwersytetach w Canterbury, Londynie, Berlinie, Lejdzie, Utrechcie, Nijmegen, Amsterdamie i Antwerpii; w roku 2006 wykładał także na Uniwersytecie Karola w Pradze. Jego zainteresowania badawcze obejmują głównie literaturę i kulturę krajów niderlandzkojęzycznych, dawną literaturę polską, angielską i niemiecką, kwestie zła w kulturze, tożsamości i stereotypy narodowe, LGBT studies, a przede wszystkim historię sztuki (twórczość dawnych malarek, siedemnastowieczne holenderskie malarstwo rodzajowe, emblematykę, rzemiosło artystyczne XVII-XIX wieku, historię ceramiki europejskiej – zwłaszcza holenderskie flizy i „delfty").


Jest autorem ponad 100 artykułów naukowych oraz 13 książek:

    Pocztówka z Mokum. 21 opowieści o Holandii (2021);
    Miniaturowe światy. Historia domków dla lalek (2021);
    Bezem en kruis. De Hollandse schoonmaakcultuur of de geschiedenis van een obsessie (2020);
    Adele (2020, jako Piotr Morgenbesser);
    Holandia. Książka do pisania (2019);
    Holenderskie flizy na dawnych ziemiach polskich i ościennych, t. I: Umywalnia na Zamku Wysokim w Malborku. Jej historia i wystrój (razem z Janem Pluisem, 2018);
    Holenderskie flizy na dawnych ziemiach polskich i ościennych, t. II: Mody i wnętrza (2018);
    Gabinet Farfurowy w Pałacu w Wilanowie. Studium historyczno-ikonograficzne (razem z Janem Pluisem, 2013);
    Miotła i krzyż. Kultura sprzątania w dawnej Holandii, albo historia pewnej obsesji (2013);
    Homoseksualność staropolska (razem z Tomaszem Nastulczykiem, 2012);
    Życie i śmierć doktora Fausta, złego czarnoksiężnika, w literaturze angielskiej od wieku XVI po romantyzm (2010);
    W najdroższej Holandyjej… Szkice o siedemnastowiecznym dramacie i kulturze niderlandzkiej (2009);
    Mit Lucyfera. Literackie dzieje Upadłego Anioła od starożytności po wiek XVII (2005).


Ponadto, redaktor i współautor książek:

    Widzę rzeki szerokie… Z dziejów dawnej literatury niderlandzkiej (razem z Jerzym Kochem, 2018);
    Widzę rzeki szerokie… Z dziejów literatury niderlandzkiej XIX i XX wieku (razem z Jerzym Kochem, 2018);
    Antoni August Jakubowski, Wspomnienia polskiego wygnańca/ The Remembrances of a Polish Exile (razem z Jarosławem Ławskim, 2013);
    CAMPania – zjawisko campu we współczesnej kulturze (2008);
    Słownik Sarmatyzmu. Idee, pojęcia, symbole (2001).


Jest również eseistą i tłumaczem literatury niderlandzkiej i angielskiej (np. Cudowna historia Maryjki z Nijmegen..., 1998; Joost van den Vondel, Lucyfer, 2002, 2007; Božidar Jezernik, Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, 2007; Johan Huizinga, Kultura XVII-wiecznej Holandii, 2008; Frank Westerman, Ararat, 2009; Notes amsterdamski, 2016).


Członek międzynarodowego stowarzyszenia kuratorów i historyków sztuki holenderskiej i flamandzkiej CODART.


Email: piotrek.oczko@uj.edu.pl


Wersja angielska

Professor Piotr Oczko, PhD, was born in Kraków in 1973. He studied English Philology (M.A. thesis: The Representations of Faust in English Romantic Literature, 1997) and Polish Philology (MA thesis: 'Chess' by Jan Kochanowski. Between the History of Literature and the History of the Game, 2000). His doctoral dissertation, a comparative study on Joost van den Vondel's Lucifer, was defended in 2002. In 2014 he obtained habilitation on the basis of the book devoted to the Dutch culture of cleanliness; in 2022 his professorial degree was granted. He has conducted research at the universities of Leiden, Amsterdam, Utrecht, Nijmegen, Antwerp, London and Berlin and was a visiting professor at Charles University in Prague in 2006. His academic interests cover above all literature and culture of the Dutch-speaking countries; old Polish, English, and German literature; tragedy and the tragic in European literature up to the seventeenth century; literature and the question of evil; national identity and stereotypes; art history (female painters of the past, seventeenth-century genre Dutch painting, functional arts and crafts of the seventeenth and nineteenth centuries, emblem books, old Dutch pottery – especially tiles) and LGBT studies.


Piotr Oczko has published more than 100 papers and 13 books:

    Pocztówka z Mokum. 21 opowieści o Holandii (A Poscard from Mokum. 21 Essays about the Netherlands, 2021);
    Miniaturowe światy. Historia domków dla lalek (Worlds in Miniature. A History of the Dolls’ Houses, 2021);
    Bezem en kruis. De Hollandse schoonmaakcultuur of de geschiedenis van een obsessie (A Broom and Cross. The Culture of Cleanliness in Holand, or the History of an Obsession, 2020);
    Adele (2020, as Piotr Morgenbesser);
    Holandia. Książka do pisania (Holland. A Book for Writing, 2019);
    Holenderskie flizy na dawnych ziemiach polskich i ościennych (Dutch Tiles in the Polish-Lithuanian Commonwealth and Neighbouring Lands), vol. I: Umywalnia na Zamku Wysokim w Malborku. Jej historia i wystrój (The Lavabo at the High Castle in Malbork: Its History and Design, together with Jan Pluis, 2018);
    Holenderskie flizy na dawnych ziemiach polskich i ościennych (Dutch Tiles in the Polish-Lithuanian Commonwealth and Neighbouring Lands), vol. II: Mody i wnętrza (Fashions and Interiors, 2018);
    Gabinet Farfurowy w Pałacu w Wilanowie. Studium historyczno-ikonograficzne (The Faience Room in Wilanów Palace. A Study in Its History and Iconography – together with Jan Pluis, 2013);
    Miotła i krzyż. Kultura sprzątania w dawnej Holandii, albo historia pewnej obsesji (A Broom and a Cross. The Culture of Cleanliness in Holland, or the History of an Obsession, 2013);
    Homoseksualność staropolska (Old Polish Homosexuality – together with Tomasz Nastulczyk, 2012);
    Życie i śmierć doktora Fausta, złego czarnoksiężnika, w literaturze angielskiej od wieku XVI po romantyzm (The Life and Death of Doctor Faustus, the Wicked Sorcerer, in English Literature from the Sixteenth Century to Romanticism, 2010);
    W najdroższej Holandyjej… Szkice o siedemnastowiecznym dramacie i kulturze niderlandzkiej (In Holland Dearest… Essays on the Seventeenth-Century Dutch Drama and Culture, 2009);
    Mit Lucyfera. Literackie dzieje Upadłego Anioła od starożytności po wiek XVII (The Myth of Lucifer: The Literary Representations of the Fallen Angel from the Antiquity to the Seventeenth Century, 2005).

Moreover, he was the editor and co-author of:

    Widzę rzeki szerokie… Z dziejów dawnej literatury niderlandzkiej (I See Wide Rivers… From the History of Old Dutch Literature – together with Jerzy Koch, 2018);
    Widzę rzeki szerokie… Z dziejów literatury niderlandzkiej XIX i XX wieku (I See Wide Rivers… From the History of Dutch Literature of the 19th and 20th Century – together with Jerzy Koch, 2018);
    Antoni August Jakubowski, Wspomnienia polskiego wygnańca/ The Remembrances of a Polish Exile (together with Jarosław Ławski, 2013);
    CAMPania – zjawisko campu we współczesnej kulturze (CAMPaign – Camp in Modern Culture, 2008);
    Słownik Sarmatyzmu. Idee, pojęcia, symbole (The Dictionary of Sarmatism: Ideas, Terms, Symbols, 2001).

Professor Piotr Oczko is the author of many papers on the history of Dutch and Polish literature and art, essayist and a translator from English, German and Dutch into Polish (e.g. Mariken van Nieumeghen, 1998; Joost van den Vondel, Lucifer, 2002; B. Jezernik, Wilde Europe. The Balkans in the Gaze of Western Travellers, 2007; J. Huizinga, Dutch Civilisation in the 17th Century and Other Essays, 2008; F. Westerman, Ararat, 2009, Notes amsterdamski – Amsterdam Notebook, 2016).

He is a member of CODART, an international network for art historians and curators of art from the Low Countries.

E-mail: piotrek.oczko@uj.edu.pl

 

 

prof. dr hab.  Cezary Zalewski

Od momentu podjęcia pracy w Katedrze Teorii Literatury UJ (2004) prowadzone przeze mnie badania koncentrują się wokół trzech kwestii. Pierwsza dotyczy związków literatury i fotografii; druga zajmuje się teoretycznymi problemami krytyki mitograficznej i antropologii literatury; trzecia natomiast obejmuje praktykę interpretacyjną w obrębie literatury XIX i – fragmentarycznie – XX/XXI wieku. Wspólnym rysem metodologicznym moich prac jest szukanie dialogu między nowoczesnymi dyskursami teoretycznymi (np. filozoficznymi, teoretycznoliterackimi) a tekstami kultury (takimi jak: literatura, fotograafia); dialogu, który pozwala zarówno na innowacyjne interpretacje, jak również pozwala rewizje i korektury dotyczące modeli ogólnych.

Publikacje:

Monografie

1. Powracająca fala. Mityczne konteksty wybranych powieści Bolesława Prusa i Elizy Orzeszkowej. Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2005, ss. 307.

2. Pozytywizm wobec zjawiska mitu. GlobeEdit. 2019, ss. 62

3. „Czas wyszedł z zawiasów”. Studia o Bolesławie Prusie i Elizie Orzeszkowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2012, ss. 301.

4. Bolesław Prus jako estetyk. Sztuki piękne w dyskursie i praktyce prozatorskiej pisarza. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2014, ss. 371.

5. Źródło. René Girard i literatura. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2015, ss. 348.

6. Istnienie zdegradowane. Problem masochizmu w polskiej literaturze nowoczesnej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2017, ss. 514.

7. Henryk Sienkiewicz. Próby. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 2021, ss. 343

Opracowanie edytorskie:

B. Prus, Publicystyka filozoficzno-społeczna i literacka. T. III: 1889-1900. T.IV: 1900. Warszawa-Lublin 2016, ss. 681.

B. Prus, Publicystyka filozoficzno-społeczna i literacka. T. V: 1902-1912. Warszawa-Lublin 2017, ss. 418.

Najnowsze publikacje:

1. A tragic Venus : idolatry, desire and suffering in "The Planter of Malata" by Joseph Conrad. “Yearbook of Conrad Studies” 2019, vol. 14, s. 109-122.

2. From "catharsis in the text" to "catharsis of the text" : "A marginal commentary on Aristotle’s Poetics" by Roman Ingarden in the (critical) light of mimetic theory. “Forum Philosophicum” 2020, nr 2 (25), s. 323-339.

3. W świetle powyższej (pobieżnej) analizy… : studium fotografii w „Komentarzach do fotografii” Witolda Wirpszy. „Porównania”, 2021, nr 1 (28), s. 185-212.

dr hab. Mateusz Skucha, prof. UJ

Dr hab. Mateusz Skucha, prof. UJ

Profesor w Katedrze Teorii Literatury oraz visiting professor na Pekińskim Uniwersytecie Języków Obcych. Ukończył filologię polską i Gender Studies na Uniwersytecie Jagiellońskim, tam również uzyskał stopień doktora w 2011 roku i habilitację w 2018 roku. Jego zainteresowania badawcze obejmują literaturę XIX wieku oraz krytykę feministyczną, teorię gender i queer, studia nad męskościami, a także kulturę chińską. Od 2005 jest Sekretarzem Krakowskiego Komitetu Okręgowego Olimpiady Literatury i Języka Polskiego.

  1. Ładni chłopcy i szalone. Męskość i kobiecość w późnym pisarstwie Józefa Ignacego Kraszewskiego, Kraków, Collegium Columbinum, 2014.
  2. Niesytość pragnienia. W kręgu młodopolskiej liryki kobiet, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016.
  3. Autoportret z Olimpiadą w tle, red. M. Skucha, Kraków 2020.

Artykuły:

  1. Stalówka w cytrynie. O Kosmosie Witolda Gombrowicza, „Opcje” 2004, nr 4.
  2. Gender. Queer. Literatura, „Ruch Literacki” 2005, nr 6, s. 551 – 564.
  3. Różnicowanie płci. Pawła Dybla Zagadka „drugiej płci”. Spory wokół różnicy seksualnej w psychoanalizie i w feminizmie, „Wielogłos” 2007, nr 2, s. 130 – 140.
  4. Kłębowisko postkolonii. Božidara Jezernika Dzika Europa. Bałkany w oczach zachodnich podróżników, „Wielogłos” 2007, nr 2, s. 197 – 204.
  5. Męski artefakt i tajemniczy poeta. Wokół teorii queer, „Teksty Drugie” 2008, nr 5, s. 16 – 31.  
  6. Męskie inicjacje – wizualizacje tekstowe. Nowy mężczyzna w prozie Wojciecha Kuczoka, [w:] Męskość w kulturze współczesnej, red. A. Radomski, B. Truchlińska, Lublin, Wydawnictwo UMCS, 2008, s. 260 – 269.
  7. Strategie campu a prawa pożądania. O jednym filmie Pedro Almodovara, [w:] CAMPania. Zjawisko campu we współczesnej kulturze, red. P. Oczko, Warszawa, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008, s. 63 – 80. 
  8. Tekstualna androgynia. O Bólu fatalnym M. Komornickiej, [w:] Żywioły wyobraźni poetyckiej XIX i XX wieku, red. A. Czabanowska-Wróbel, I. Misiak, Kraków, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 127 – 140. 
  9. Pożądanie opisane a pożądanie wpisane. Od miłosnej dedykacji do cyklu poetyckiego, [w:] Polski cykl liryczny, red. K. Jakowska, D. Kulesza, Białystok, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2008, s. 369 – 378.  
  10. Nowodworskie życie teatralne. Z dziejów młodzieżowego teatru szkolnego na przestrzeni 420 lat istnienia Szkół Nowodworskich, [w:] 420 lat Szkół Nowodworskich 1588 – 2008, red. A. Palczewski, Kraków, Wydawnictwo I Liceum Ogólnokształcącego, 2008, s. 77 – 88.
  11. Raport z oblężonego tematu czyli trzy stany edukacji feministycznej w szkole średniej, [w:] Gender – Queer – Edukacja, red. B. Skowronek, Kraków, Wydawnictwo Śródmiejskiego Ośrodka Kultury, 2009, s. 85 – 96.
  12. Dzieciobójczyni. Trudne macierzyństwo w Wężach i różach Nałkowskiej, [w:] Rodzina w czasach przełomów. Literackie diagnozy od XIX do XXI wieku, red. K. Kralkowska-Gątkowska, B. Nowacka, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2011, s. 105 – 117.
  13. „Nieszczęśliwe niewolnice”. Dziennik Serafiny Kraszewskiego jako opowieść o „handlu kobietami”, „Wiek XIX” 2012, rok V, s. 405 – 420.
  14. Ładny chłopiec. Hochsztapler Kraszewskiego, „Literacje” 2012, nr 3, s. 78 – 86.
  15. Męskości nowoczesne? Wiek XIX, „Wielogłos” 2012, nr 1, s. 7 – 20.
  16. Absztyfikant. Portret starego mężczyzny w powieści Józefa Ignacego Kraszewskiego „W starym piecu”, [w:] Starość. Doświadczenie egzystencjalne – temat literacki – metafora kultury. Seria I. Rozpoznania, red. J. Ławski, A. Janicka, E. Wesołowska, G. Kowalski, Białystok 2013, s. 357 – 368.
  17. Nauczyciel – mistrz czy przyjaciel olimpijczyka? O roli polonisty w przygotowaniu ucznia do Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, [w:] Wokół Olimpiady Literatury i Języka Polskiego, red. A. Wójtowicz, Warszawa 2013, s. 173 – 184. 
  18. Słowackiego fragmenty dyskursu erotycznego – apozjopeza w języku i podmiotowości, czyli (nie)dyskretny urok wieszcza, [w:] Piękno Juliusza Słowackiego, red. J. Ławski, G. Kowalski, Ł. Zabielski, Białystok 2013, t. 2, s. 431 – 441. (z Tomaszem Kitlińskim).
  19. Wyśnione emancypowane. Nowoczesna kobieta w powieściach obyczajowych Teodora Tomasza Jeża, [w:] Literatura niewyczerpana. W kręgu mniej znanych twórców polskiej literatury lat 1863 – 1914, red. K. Fiołek, Kraków 2014, s. 411 – 419.
  20. Artykuł bez tytułu (ale o tytułach powieści Kraszewskiego), [w:] Kraszewski i wiek XIX. Studia, red. J. Ławski i in., Białystok 2014, s. 347 – 371. 
  21. Kraszewski – milcząca kobieta. O roli przemilczeń w Dzienniku Serafiny, [w:] Kraszewski i nowożytność. Studia, red. J. Ławski i in., Białystok 2014–2015, s. 359 – 369.
  22. Słowackiego ojciec cierpiący. Dzieje pewnego motywu, [w:] Piękno Juliusza Słowackiego, red. J. Ławski, A. Janicka, Ł. Zabielski, Białystok 2015, t. 3, s. 169 – 201.
  23. Dwa mizoginizmy – Zwyciężyła Jana Wroczyńskiego i Aryman mści się Stefana Żeromskiego, [w:] Żeromski i inni, red. M. Gabryś-Sławińska, M. J. Olszewska, Lublin 2015, s. 113 – 128.
  24. Adwokat sprawy niewieściej. O dwóch cyklach artykułów Aleksandra Świętochowskiego w „Przeglądzie Tygodniowym”, [w:] Pozytywiści warszawscy: „Przegląd Tygodniowy" 1866 – 1876. Seria I: Studia, rewizje, konteksty, red. A. Janicka, Białystok 2015, s. 177 – 194.
  25. Feminizm pozorny, albo jak mizogini walczyli o prawa kobiet, „Bibliotekarz Podlaski” 2015, nr 31, s. 155 – 170.
  26. Niewieści Palladyn. Rzecz o Edwardzie Prądzyńskim, „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media” 2016, nr 1 (6), s. 177 – 189.
  27. Męskość fabrykowana. Rzecz o homospołeczności, „Śląskie Studia Polonistyczne” 2016, nr 1 – 2 (8), s. 35 – 57.
  28. Benedykt Dybowski i Włodzimierz Popiel, albo o pewnym dyskursie prefeministów polskich przełomu XIX i XX wieku, „Pamiętnik Literacki” R. CVII (2016), z. 2, s. 47 – 65.
  29. „Młodopolskie kurtyzany”. Witalizm, cielesność i erotyka w twórczości Kazimiery Zawistowskiej, [w:] Młodopolski witalizm. Modernistyczne witalizmy, red. A. Czabanowska-Wróbel, U.M. Pilch, Kraków 2016, s. 155 – 169.
  30. Dwie matki. O żydowskich utworach Franciszki Arnsztajnowej, [w:] Sporne postaci polskiej feministycznej po 1989 roku, red. M. Świerkosz, Gdańsk 2016, s. 269 – 301.
  31. Odessa – obsesje Kraszewskiego, w: Odessa w literaturach słowiańskich. Studia, red. J. Ławski, N. Maliutina, Białystok 2016, s. 637 – 655.
  32. „Samej sobie niespodzianką jestem i dziwem”. O Dziewczętach Maryli Wolskiej, [w:] Młoda Polska w najnowszych badaniach, red. E. Jakiel, T. Linkner, Gdańsk 2016, s. 389 – 399.
  33. Obraz Chin w najnowszym reportażu polskim, [w:] Chińsko-polska wymiana literacka nowego wieku: przeglądy i perspektywy, red. Zhao Gang, Pekin 2016, s. 221 – 244.
  34. Górą Radziwiłł Adolfa Walewskiego, albo… jak Kraszewskiego na scenę przerabiano, [w:] W teatrze dziejów. Dramat historyczny ostatnich 150 lat: problemy lektury, red. M. J. Olszewska, D. M. Osiński, Warszawa 2016, s. 478 – 491.
  35. „Żołnierz i kapłanka”. Wojenne wiersze Franciszki Arnsztajnowej, [w:] Między pamięcią a projektem przyszłości. Doświadczenie historii w literaturze polskiej lat 1914 – 1918, red. D. Kielak, M. Makowska, J. Niewiarowska, Warszawa 2016.
  36. Poczet feministów polskich XIX wieku, [w:] Przemiany dyskursu emancypacyjnego. Seria I: Perspektywa środkowoeuropejska, red. A. Janicka, C. Fournier Kiss, M. Bracka, Białystok 2017, s. 423 – 437.
  37. Chata za wsią Zofii Mellerowej i Jana Kantego Galasiewicza, albo poetyccy Cyganie Kraszewskiego, [w:] Wokół dramatu poetyckiego XIX wieku, red. M. Gabryś-Sławińska, G. Głąb, Lublin 2017, s. 151 – 170.
  38. Ekologia i literatura – Rabka i Kraków. Przypadek Ewy Łuskiny, [w:] Rabka w literaturze, literaci w Rabce, red. Z. Budrewicz, J. Ceklarz, Rabka-Zdrój 2018, s. 61 – 72.
  39. Smutne kobiety z Chin. O jednej powieści Tie Ning, [w:] Polonistyka na początku XXI wieku. Diagnozy, koncepcje, perspektywy, Tom VI: Języki i kultury w kontakcie, red. J. Malejka, Katowice 2018, 94 – 103.
  40. Obraz Polski i Polaków w oczach Chińczyków, [w:] Spotkania polonistyk trzech krajów – Chiny, Korea, Japonia, Rocznik 2016/2017, Warszawa 2018, s. 177 – 212 (razem z Andrzejem Ruszerem).
  41. Emancypanci i ich emancypator. O książce Macieja Dudy „Emancypanci i emancypatorzy. Mężczyźni wspierający emancypację Polek w drugiej połowie XIX i na początku XX wieku”, „Wielogłos” 2018, nr 3, s. 79 – 87.
  42. Bilitis. Między tekstem pornograficznym a tekstem lesbijskim, „Śląskie Studia Polonistyczne” 2019, nr 1, s. 113 – 130.
  43. Wrażliwy macho, czyli nowy mężczyzna?, „Fragile” 2019, nr 3, s. 13 – 18.
  44. Dziewiętnastowieczne boje o wspólnotowość kobiet i mężczyzn. Przypadek „męskiego feminizmu prawniczego”, [w:] W stronę wspólnotowości, red. D. Barłowski i in., Gdańsk 2019, s. 33 – 60.
  45. Gdybym nie tępił mego diabła w zgrzeszeniach przygód ulicznych”. Dojrzewanie do męskości w Dziejach mężczyzny Gustawa Olechowskiego, [w:] (Nie)męskość w tekstach kultury XIX – XXI wieku, red. B. Zwolińska, K. Tomala, Gdańsk 2019, s. 23 – 37.   
  46. Kochanka i siostra, żona i wdowa. Para czerwona Józefa Ignacego Kraszewskiego – między poetyką a polityką, [w:] Literatura i kultura lat 60. XIX wieku między polityką a prywatnością. Dyslokacje, red. U. Kowalczuk, D. Makuch, D. Osiński, Warszawa 2019, s. 455 – 466. 
  47. Córki dekadencji. Anglosaskie nowelistki fin de siècle’u, [w:] Płeć awangardy, red. A. Kałuża, M. Baron-Milan, K. Szopa, Katowice 2019, s. 23 – 40. 
  48. Poczet feministów polskich XIX wieku, [w:] Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet, red. A. Janicka, C. Fournier Kiss, M. Bracka, Białystok 2019, s. 419 – 433.
  49. Głód życia – lęk śmierci. O młodopolskich nowelach Eleonory Kalkowskiej, [w:] Śmiech i strach w literaturze i sztuce przełomu XIX i XX wieku, red. H. Ratuszna, M. Kaźmierkiewicz, A. Ławicka, Toruń 2019, s. 75 – 89.
  50. Kobieta i mężczyzna, [w:] „Przegląd Tygodniowy” 1866-1876. Teksty, analizy, komentarze, seria I: Pozytywiści, idee, programy, t. I: Obraz człowieka, część 1, red. naukowa edycji A. Janicka, współpraca redakcyjna A. Kowalczykowa, Ł. Zabielski, opracowanie tekstów i komentarze M. Siedlecki, P. Suchodolski, P. Wojciechowski, Ł. Zabielski, Białystok 2019.
  51. Powołanie prawdziwego mężczyzny. Polski dyskurs katolicki o mężczyźnie i (jego) męskości, [w:] Biopolityka męskości, red. T. Kaliściak, W. Śmieja, Warszawa 2020, s. 183 – 199. 
  52. Bilitis. Pierre Louÿs i Leopold Staff, [w:] Twórczość poetycka Leopolda Staffa, red. A. Czabanowska-Wróbel, Kraków 2020, s. 181-196.
  53. Wielka, lecz nie święta, „Fragile” 2020, nr 3-4, s. 79-85.
  54. Spodlenie – wstyd – tożsamość. Juliusza Kadena-Bandrowskiego (nie)pokoje o Nową Kobietę, [w] (Nie)pokój w tekstach kultury XIX-XXI wieku, red. K. Tomala, B. Zwolińska, Gdańsk 2021, s. 120-137.
  55. Pomiędzy: o biografii Eleonory Kalkowskiej, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, 2021 t. 64, Biografia jako gatunek zmącony, nr 2 (138), s. 157-164.
  56. Poetek Młodej Polski fragmenty lunarne (wraz z małą antologią księżycowych wierszy), [w:] Poezja polska ostatnich dwustu lat: odczytania i przekroje: dla Profesora Mariana Stali na jubileusz, red. A. Czabanowska-Wróbel, U. Pilch, Kraków 2022, s. 157-174.

 

Prace popularnonaukowe:

  1. Ponowoczesne wędrówki tożsamości, „Opcje” 2004, nr 4.
  2. Aborcyjny bigos Kazi Szczuki, „Opcje” 2004, nr 4.
  3. Zakręty inicjacji, „FA-art” 2006, nr 1/2.  
  4. Szepty domu, „Opcje” 2006, nr 2.
  5. Homospołeczność, Męski feminizm, Męskość hegemoniczna (hegemonialna), Penis, [hasła w:] Encyklopedia gender. Płeć w kulturze, red. M. Rudaś-Grodzka i in., Warszawa 2014, s. 203 – 206, 311 – 315, 315 – 317, 371 – 374.
  6. W spodniach czy w spódnicy? (Inna od siebie Brygidy Helbig), „Nowa Dekada Krakowska” 2017, nr 3, s. 123 – 126.
  7. Filozof w smutnym kraju (Foucault w Warszawie Remigiusza Ryzińskiego), „Nowa Dekada Krakowska” 2017, nr 4/5, s. 251 – 256.
  8. Usiąść między słowami (Ciało ograbione Antije Krog), „Nowa Dekada Krakowska” 2017, nr 6, s. 153 – 157. 
  9. Czerwiec – na potem, „Nowa Dekada Krakowska” 2018, nr 1, s. 98 – 104.
  10. Sztućce. Biografia, „Nowa Dekada Krakowska” 2018, nr 2/3, s. 104 – 107.
  11. SLApidarium. Antologia utworów absolwentów Studiów Literacko-Artystycznych UJ na 25-lecie, red. K. Czarnecka, J. Graboś, G. Matuszek, M. Skucha, posłowie M. Skucha (Widzieć jasno w urzeczeniu), Kraków 2019.
  12. Miłość w czasach zarazy, „Nowa Dekada Krakowska” 2019, nr 1/2, s. 62 – 66.
  13. Arnsztajnowa Franciszka, Meyerson Emil, [hasła w:] Sylwetki Żydów lubelskich. Leksykon, red. A. Kopciowski i in, Lublin 2019, s. 34 – 38, 190 – 191. 
  14. Olimpiada, czyli Ludzie, [w:] Autoportret z Olimpiadą w tle, red. M. Skucha, Kraków 2020.
  15. Z ukrycia. Dezorientacje: antologia polskiej literatury queer, Dwutygodnik.com 2021, nr 301.

 

dr hab. Monika Świerkosz, prof. UJ

 Dr hab. Monika Świerkosz, prof. UJ
Profesorka na Wydziale Polonistyki UJ. Interesuje się teorią krytyczną, filozofią feministyczną, zwłaszcza w zakresie problematyki ciała, posthumanizmu i niepełnosprawności. Zajmuje się również zagadnieniami związanymi z kobiecym pisaniem w perspektywie poetologicznej i historycznej. Współtworzy Pracownię Pytań Krytycznych na Wydziale Polonistyki UJ, współredaguje pismo „Wielogłos”. Jest członkinią platformy badawczej „Disability in Eastern Europe - reconfigurations”. Publikowała m.in. w „Tekstach Drugich”, „Ruchu Literackim”, „Pamiętniku Literackim”, „Wielogłosie”, „Didaskaliach”, „FA-arcie”, „Opcjach”, „Zadrze” i w „Znaku” (na przełomie 2021/2022 roku prowadziła rubrykę „Książki zapomniane”).
Wykaz publikacji
Książka autorska    

Arachne i Atena. Literatura, polityka i kobiecy klasycyzm, Kraków: Wydawnictwo UJ 2017 [s. 300], 21 arkuszy wydawniczych                            
W przestrzeniach tradycji. Proza Izabeli Filipiak i Olgi Tokarczuk w sporach o literaturę, kanon i feminizm, Warszawa: Wydawnictwo IBL 2014 [s. 388]

Redakcja naukowa
Konstelacje krytyczne. Tom I: Teorie i praktyki. Tom II: Antologie, red. D. Kozicka, M. Świerkosz, K. Trzeciak, Kraków: Universitas 2020.
Rozczytywanie Dąbrowskiej, red. D. Kozicka, M. Świerkosz, Kraków: Wydawnictwo UJ 2018.
Studia nad męskościami. Rozpoznania i relokacje, „Wielogłos” 2018, nr 3; Studia nad męskościami. (Re)interpretacje, „Wielogłos” 2018, nr 4 [numery tematyczne czasopisma]
Sporne postaci polskiej krytyki feministycznej po 1989 roku, red. M. Świerkosz, Gdańsk: Wydawnictwo Katedra 2016.
Piętnaście twarzy polskiego feminizmu. Literatura, kultura i dyskurs genderowy na polskich uniwersytetach, ed. U. Chowaniec, M. Świerkosz, „Women’s Writing On-line” 2014, nr 4 [numer specjalny].
Gender w praktyce badawczej. Zbiór pokonferencyjny, red. M. Świerkosz, „uniGENDER” 2010, nr 1 [numer specjalny czasopisma].

Publikacje w czasopismach naukowych                        
Feminizm korporalny w badaniach literackich nad ciałem. Próba wyjścia poza metaforykę cielesności, „Teksty Drugie” 2008, nr ½, s. 75-95.
Doświadczenie historii a pamięć ciała w prozie Olgi Tokarczuk, „FA-art” 2008, nr 4 (74), s. 32-39.
„Nie jestem siostrą mojej matki”. Międzypokoleniowe dylematy feminizmu III fali, w: Gender w praktyce badawczej. Zbiór pokonferencyjny, red. M. Świerkosz, „uniGENDER” 2010, nr 1.

Przestrzeń w filozoficznej refleksji feministycznej, „Teksty Drugie” 2011, nr 4, s. 86-104.
Kongres feministyczny. Feminizm w literaturoznawstwie, „Ruch Literacki” 2011, z. 4-5, s. 511-516.
Historia literatury kobiet – niedokończony projekt, „Wielogłos” 2011, nr 2 (10), s. 60-76.
Kwiaty (dla) Orzeszkowej [omówienie książki A. Banot, Pokój z widokiem na ogród. Miłosne fantazmaty w twórczości Elizy Orzeszkowej], „Pogranicza” 2012, nr 2, s. 154-157.
O wstydzie i bezwstydzie (w krytyce i literaturze kobiet), „FA-art” 2012, nr 3, s. 14-23.
A jednak czas intelektualnego zasiewu (O Wielkopolskim alfabecie pisarek pod redakcją E. Kraskowskiej i L. Marzec), „Wielogłos” 2013, nr 2, s. 73-79.
Kobiety i płeć modernistycznego miasta (omówienie książki Agnieszki Daukszy Kobiety na drodze), „Wielogłos” 2013, nr 4, s. 82-90.
Przestrzenie nomadycznych figuracji w prozie I. Filipiak i O. Tokarczuk, „Białostockie Studia Literaturoznawcze” 2014, nr 4, s. 101-115.
Wschód spotyka Zachód. O potrzebie innej geoperspektywy w badaniu historii seksualności, „Teksty Drugie” 2014, nr 5, s. 348-355.
„Gdy rozum śpi budzą się… potwory”. Monstrualne przestrzenie w prozie Izabeli Filipiak i Olgi Tokarczuk, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracovensis. Studia Historicolitteraria”, t. XIV, 2014, z. 173, s. 149-159.
Między ludzkim i nie-ludzkim (rec. książki Inne przestrzenie. Mapy i terytoria, red. D. Czaja), „Wielogłos” 2014, nr 4, s. 123-128.
Opowieści prowincjonalne. Głos prowincjusza czy kolejna (wielko)miejska fantazja?, „Didaskalia” 2015, nr 127/128, s. 81-89.
Topografie i kartografie (kobiecego) dwudziestolecia, „Czas Kultury” 2015, nr 2, s. 181-190.
Barbarzyńca, klasyk i…feministka. Jak płeć problematyzuje dyskusje o tradycji literackiej?, „Ruch Literacki” 2015, nr 2, s. 205-218.
Arachne i Atena. W stronę innej poetyki pisarstwa kobiecego, „Teksty Drugie” 2015, nr 6, s. 70-90. [tekst przełożony na język angielski: Arachne and Athena: Towards a Different Poetics of Women's Writing, przeł. B. Koschalka, „Teksty Drugie” (English edition) 2017, nr 2, s. 8 – 26].
Płeć transformacji (rec. A. Mrozik, Akuszerki transformacji), „Pamiętnik Literacki” 2016, z. 2, s. 250-256.
Wszystkie lektury feministyczne Wisławy Szymborskiej, „Ruch Literacki” 2017, nr 3, s. 277-287.
W poszukiwaniu nowego spojrzenia. Proza Stanisławy Przybyszewskiej między awangardą a modernizmem wernakularnym, „Pamiętnik Literacki” 2018, nr 3, s. 35 – 50.
Ciała podatne na zranienie. Judith Butler, samozniszczenie i radykalne akty oporu, „Etyka” 2018, nr 57, s. 69 – 86.
Stwarzanie niepełnosprawnego ciała. Kilka uwag o performatywnej teorii i praktykach teatralnych, „Czas Kultury” 2019, nr 4, s. 17 - 25.
Rewolucja poza polityką, „Didaskalia” 2019, nr 149, s. 5 – 8 [Revolution Beyond Politics, transl. Paweł Schreiber, „Didaskalia”, English Issue, 2000, no 3. DOI: 10.34762/bxmw-5p05]
Uwięzione ciało. Wokół Listów z cytadeli 1886 Bronisławy Waligórskiej, „Autobiografia” 2019, nr 1, s. 231 – 243.
Dramatopisarki w "republice braci". Komu potrzebna jest (i jaka) kobieca historia polskiego teatru?, „Pamiętnik Teatralny” 2020, nr 3, s. 183-198.
Niepełnosprawność poza zmyśleniem. Reprezentacja, ucieleśnienie i strategie „odgapiania się”, „Didaskalia” 2021, nr 162, s. 96-127. DOI: 10.34762/ejh3-9784.
https://didaskalia.pl/pl/artykul/niepelnosprawnosc-poza-zmysleniem
Time of Microhistory and Time of Micro-theater in Olga Tokarczuk's Novels, translated by A. Kowalcze-Pawlik, “The Polish Review” 2021, Vol. 66, no 2 (The Literary Landscape of Olga Tokarczuk), p. 56-79 doi:10.5406/polishreview.66.2.0056. [przekład rozdziału książki W przestrzeniach tradycji. Proza Izabeli Filipiak i Olgi Tokarczuk w sporach o literaturę, kanon i feminizm]

Publikacje w książkach zbiorowych
Poza metaforę? Od feminizmu korporalnego do korporalnej teorii narracji, w: Anatomia dyskursu. Wiedza o literaturze z punktu widzenia obserwatora III, red. B. Balicki, i. in., Wrocław Oficyna Wydawnicza Atut 2008, s. 179-204.
W pułapce reinterpretacji. Psychoanaliza i feminizm – związek wyczerpania czy nowych możliwości?, w: Wokół Freuda i Lacana. Interpretacje psychoanalityczne, red. L. Magnone, A. Mach, Warszawa: Diffin 2009, s. 33-42.
Performatywna moc czytania literatury. Baśnie, lęk i magiczne zaklęcia, w: Sztuka dla dziecka jako forma komunikacji społecznej. T.1, red. G. Leszczyński, Poznań: Centrum Sztuki Dziecka 2009, s. 213-223.
Między historią a tradycją. Metodologiczne dylematy badaczki literatury kobiecej, w: Gender – Queer – Edukacja, red. B. Skowronek, Kraków: Śródmiejski Ośrodek Kultury 2009, s. 33-40.
„Prywatne jest polityczne”. Anna Bojarska i zapomniane korzenie politycznego pisarstwa kobiet? w: Pisarstwo kobiet pomiędzy dwoma dwudziestoleciami, red. I. Iwasiów, A. Galant, Kraków: Universitas 2011, s. 309-327.
Marianna in Bluebeard’s Castle: Tropes of Female Authorship in Izabela Filipiak’s Total Amnesia, w: Polish Literature in Transformation, ed. U. Phillips, K.A. Grimstad, Kris van Heuckelom, LIT Verlag, Zürich-Berlin-London 2013, s. 115-124.
Pisarki i niewidzialna ręka rynku, w: Księgowanie. Literatura, kobiety, pieniądze, red. I. Iwasiów, A. Zawiszewska, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego 2014, s. 487-499.
Doświadczenie miasta we współczesnej prozie kobiet, w: Nowe poetyki miejskie. Z problematyki urbanistycznej w literaturze XX i XXI wieku, red. M. Roszczynialska, M. Wądolny-Tatar, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego 2015, s. 143-153.
Arachne i Atena? Maria Dąbrowska i Anna Kowalska we wzajemnej lekturze dzienników, w: Czytanie. Kobieta, biblioteka, lektura, red. A. Zawiszewska, I. Iwasiów, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego 2015, s. 331- 347.
O „niekobiecości” jako problemie w czytaniu literatury kobiet. Na marginesie recepcji biografii i twórczości Stanisławy Przybyszewskiej, w: Sporne postaci polskiej krytyki feministycznej po 1989 roku, red. M. Świerkosz, Gdańsk: Wydawnictwo Katedra 2016, s . 19-45.
Relacje zależności w „Dziennikach” Marii Dąbrowskiej, w: Autobiografie (po)graniczne, red. I. Iwasiów, T. Czerska, Universitas, Kraków 2016, s. 197-208.
Marianna (hasło), [w:] …czterdzieści i cztery. Figury literackie. Nowy kanon, red. M. Rudaś-Grodzka, B. Smoleń, K. Nadana-Sokołowska, A. Mrozik, Katarzyna Czeczot, A. Nasiłowska, E. Serafin-Prusator, A. Wróbel, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN 2016, s. 398 - 413.
Doświadczenie, którego nie można nazwać. Narkotyki i choroba w listach Stanisławy Przybyszewskiej, w: Kobieta, literatura, medycyna, red. A. Galant, A. Zawiszewska, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego 2016, s. 505 -519.
Niezgoda i niezaangażowanie. Maria Dąbrowska i Stanisława Przybyszewska wobec problemów politycznych i ekonomicznych dwudziestolecia międzywojennego w: Wspólnota wyobrażona. Pisarki Europy Środkowej wobec problemów literackich, społecznych i politycznych lat 1914-1945, pod red. G. Borkowskiej, I. Boruszkowskiej i K. Nadanej-Sokołowskiej, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN 2017, s. 41 - 60.
Uległe czy sprawcze ciała nowoczesności? Fizyczność Nowej Kobiety, w: Nowa Kobieta – figury i figuracje, red. I. Iwasiów, A. Krukowska, A. Zawiszewska, Szczecin: Uniwersytet Szczeciński 2017, s. 265 – 283.
Kim jest Agnieszka Niechcic? Miłość i polityka w „Nocach i dniach” w: Rozczytywanie Dąbrowskiej, red. D. Kozicka, M. Świerkosz, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2018, s. 78 – 106.
Rozczytywanie sprzeczności (wspólnie z D. Kozicką), w: Rozczytywanie Dąbrowskiej, red. D. Kozicka, M. Świerkosz, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2018, s. 9 – 14.
Rewolucja poza polityką, „Didaskalia” 2019, nr 149, s. 5 – 9. [esej ukazał się w anglojęzycznym numerze pisma jako Revolution beyond politics, transl. P. Schreiber, „Didaskalia” 2020, issue 3. https://didaskalia.pl/en/article/revolution-beyond-politics]
Kobieta i sport w dyskursach publicznych na przełomie XIX i XX wieku: zarys problematyki, w: Przemiany dyskursu emancypacyjnego kobiet. Seria II. Perspektywa polska, Białystok 2019, Białystok: Temida 2: Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku, s. 597 - 608.
Rewolucja jako pozytywna katastrofa. Przestrzeń naturalna, ranliwe ciało i radykalne doświadczenie historii, w: Poetyki ekocydu. Historia, natura, konflikt, red. A. Ubertowska, D. Korczyńska-Partyka, E. Kuliś, Warszawa: Wydawnictwo IBL 2019, s. 345 – 408.
Metaliczne dziewice Stanisławy Przybyszewskiej. Między ascezą, autorepresją i afirmatywną aseksualnością, w: Kultury dziewictwa, red. A. Gajewska, M. Michalski, Poznań: Wydawnictwo UAM 2020, s. 152 - 263.
Sukces literackiego arcydzieła czy „arcydzieło literackiego sukcesu”? Konstelacja „Nocy i dni” Marii Dąbrowskiej, w: Konstelacje krytyczne. Tom I: Teorie i praktyki, red. D. Kozicka, M. Świerkosz, K. Trzeciak, Kraków: Universitas 2020, s. 65 - 97.
Konstelacja „Nocy i dni”, w: Konstelacje krytyczne. Tom II: Antologie, red. D. Kozicka, M. Świerkosz, K. Trzeciak, Kraków: Universitas 2020, s. 47-98. [opracowanie i redakcja antologii].
„Innowacyjne rozumienie”. Konstelacyjne badania krytyki literackiej (współautorstwo z D. Kozicka i K. Trzeciak), w: Tom I: Teorie i praktyki, red. D. Kozicka, M. Świerkosz, K. Trzeciak, Kraków: Universitas 2020 s. 7-23.
Ironistka (wobec) ciała, w: Anna Świrszczyńska. Nienasycenie. Wiersze, całość ułożyła i wstępem opatrzyła E. Kącka, Kraków: Universitas 2021, s. 97-105.

Krytyka literacka i teatralna
Inwazja obrazów, otwieranie znaczeń (rec. B. Burskiej, A Game with the Shifting Mirrors. Part II), „teksty.bunkier.art.pl” 2008, nr 9.
Istorija feminizma, przeł. I. Migal, ''Kul'tura.az. Portal Kul'tury i Iskusstva'' 2008.
Ocalić dziewczynkę [rec. A. Frankel, Dziewczynka], „Zadra” 2007, nr 3-4.
Podróż do wnętrza czasu [rec. M. Atwood, Moralny nieład], „Zadra” 2008, nr 1-2.
Falowanie feminizmu, „Zadra'' 2008, nr 1-2.
Tajemnica Ostatniej Księżnej [rec. M. Atwood, Moralny nieład], „Tygiel Kultury” 2008, nr 4/6.
Zdarzenie bez świadka czy raczej świadek mimo woli? Na marginesach autobiografii Alony Frankel, „Dekada Literacka” 2007, nr 5/6.
Matka demoniczna [rec. B. Umińska-Keff, Utwór o Matce i Ojczyźnie], , „Tygiel Kultury”  2008, nr 10-12.
Sącząca rana tekstu [rec. E. Berent, Rdza], „Tygiel Kultury” 2009, nr 2009, nr 1-3.
J. Winterson, Kamienni bogowie [rec.],  „Zadra” 2008, nr 3-4.
Granice sztuki i rozkosz pisania, „Zadra” 2008, nr 3-4.
Meandry feminizmu, „Zadra” 2009, nr 1-2.
N. Kluczariowa, Wagon Rosja [rec.], „Zadra” 2010, nr 3-4.
Zakazane miłości. Seksualność i inne tabu. Red. M. Konarzewska, P. Pacewicz, [rec.] „Zadra” 2011, nr 1-2.
Od piekła obiecanego do obietnicy wolności? (rec. Piekło obiecane Elsy Drucaroff), „FA-art” 2010, nr 1-2.
Alicja w pułapce luster [rec. Izabela Szolc, Naga], „Opcje” 2010, nr  ¾.
L. Magnone, Lustra i symptomy [rec.], „Zadra” 2011, nr 3-4.
Uwikłani w rodzinę, [rec. J. Butler. Żądanie Antygony. Rodzina między życiem a śmiercią], „Znak” 2011, nr 11.
Komornicka z „sześcianów wspomnień i wiedzy” [rec. spektaklu „Komornicka. Biografia pozorna”, Lublin 2012], „Didaskalia” 2012, nr 108.
Oblężone? [rec. Oblężone, Ośrodek Karta, Warszawa 2011] „Bez dogmatu” 2012, nr 93.
Powrót do przeszłości (o czytaniu interesownym i korzyściach z niego płynących), „Zadra” 2012, nr 3-4.
W. Grzegorzewska, Pamięć Smieny [rec.], „Zadra” 2012, nr 3-4.
Postapokaliptyczna utopia, [rec. spektaklu „Bracia i Siostry”, Opole 2013], „Didaskalia” 2013, nr 113.
O cierpieniu zwierząt. Thriller moralny czy zagadka metafizyczna? [rec. spektaklu „Kotlina”, Wrocław 2013], „Didaskalia” 2013, nr 114.
W meandrach genealogii narodowych [rec. spektaklu „Poczet królów polskich”, Kraków 2013], „Didaskalia” 2013, nr 115/116.
A. Kuźniak, Papusza [rec.] „Zadra” 2013, nr 3-4.
W poszukiwaniu prześwitów [na marginesach Różowego języka B. Warkockiego], „Zadra” 2014, nr 1.
Susan Sontag. Pisarka „żarliwego rozumu”, „Nowa Dekada Literacka” 2014, nr ¾.
(Jedyne) takie miejsce na ziemi [rec. spektaklu „Paradiso”, Kraków 2014], „Didaskalia” 2014, nr 123.
„Mój chłodny ojcze, szaleńcze” [rec. M. i B. Talbot, Oczko w głowie tatusia], „Znak” 2014, nr 715.
M. Tulli, Szum, [rec.], „Zadra” 2014, nr 3-4.
Pisarka i rzeczywistość [rec. Kazimiera Iłłakowiczówna. Listy do siostry Barbary Czerwijowskiej z lat 1946–1959, oprac. L. Marzec], „Znak” 2015, nr 717.
W głębokim, mroczny lesie [rec. G. Herba, M. Paliński, Fertility], „Znak” 2015, nr 718.
Prawda bywa kamieniem [rec. spektaklu „Sprawa Gorgonowej”, Kraków 2015], „Didaskalia” 2015, nr 127/128.
Rytmy ciała, rytmy poezji [rec. A. Dziadek, Projekt krytyki somatycznej], „Znak” 2015, nr 722-723.
Rozmowy (nie tylko) zwierząt [rec. P. Bliuj-Stodulska, Rozmowy zwierząt], „Znak” 724.
Sukienka która (nie) straszy (rozmowa z Maciejem Dudą), „Znak” 2015, nr 725.
Teatr bez granic? W: „Didaskalia” 2015, nr 130, s. 12-16.
Polityka dobra [rec. spektaklu „Triumf woli” reż. M. Strzępka], „Didaskalia” 2017 nr 137, s. 18-21.
W mroku zobaczycie prawdę [rec. spektaklu „Noce i dnie”, reż. Seb Majewski], „Didaskalia” 2017, nr 139-140, s. 98-100.
Maria Dąbrowska. Spojrzenie z ukosa, „Zadra” 2017, nr 1-2, s. 95-97.
Literackie maszyny Franza Kafki i Stanisławy Przybyszewskiej, „Mały Format” 2018, nr 1
http://malyformat.com/2018/01/literackie-maszyny-franza-kafki-stanislawy-przybyszewskiej/
Czułość i czujność. Na marginesie mowy noblowskiej Olgi Tokarczuk, „Nowa Dekada Krakowska” z dn. 18 czerwca 2020. http://nowadekada.pl/monika-swierkosz-czulosc-i-czujnosc-na-marginesie-mowy-noblowskiej-olgi-tokarczuk/
Strategie ocalania [rec. „Czuły narrator”, O. Tokarczuk], „dwutygodnik” 2020, nr 295. https://www.dwutygodnik.com/artykul/9231-strategie-ocalania.html
Wyjść poza skandal [o „Agitce” A. Bojarskiej, „Znak” 2021, nr 797, s. 116-117
https://www.miesiecznik.znak.com.pl/wyjsc-poza-skandal/
Oszustwo wielkiej sztuki [o „Twórczości Gerarda Gasztowta” S. Przybyszewskiej, „Znak” 2021, nr 799, s. 116-117
https://www.miesiecznik.znak.com.pl/oszustwo-wielkiej-sztuki/
Kobieta maszyna [o „Ewie jutra” Augusta de Villiers de l’Isle-Adam], „Znak” 2022, nr 801, s. 116-117.
https://www.miesiecznik.znak.com.pl/kobieta-maszyna/
Polskie fantazje kolonialne [o „Antologii poezji murzyńskiej Niam Niam” E. Kozikowskiego i E. Zegadłowicza], „Znak” 2022, nr 803, s. 116 – 117.
https://www.miesiecznik.znak.com.pl/polskie-fantazje-kolonialne/
Uchodźczy upór przetrwania [o „Pamiętniku matki” M. Fornalskiej], „Znak” 2022, nr 805, s. 116 – 117,
https://www.miesiecznik.znak.com.pl/uchodzczy-upor-przetrwania/
Moralny jak zwierzę [o „Opowiadaniach o zwierzętach” Konrada Lorenza], „Znak” 2022, nr 808, s. 116 – 117.
https://www.miesiecznik.znak.com.pl/moralny-jak-zwierze-swierkosz/
Ćwiczenia z ironii [rec. „Empuzjon”, O. Tokarczuk], „Czas Kultury” 2022, nr 15
https://czaskultury.pl/artykul/cwiczenia-z-ironii/
Romans przyrodoleczniczy [o „Listach Marii Dąbrowskiej i Stanisława Stempowskiego”], „Znak” 2022, nr 810, s. 116 – 117.
https://www.miesiecznik.znak.com.pl/romans-przyrodoleczniczy/

Tłumaczenia                                        
U. Phillips, Apokaliptyczny feminizm: Adam Mickiewicz i Margaret Fuller [w:] Gender w praktyce badawczej. Zbiór pokonferencyjny, red. M. Świerkosz, „uniGENDER” 2010, nr 1.
Pozdrowienia z Serbii. Dziennik komiksowy z czasów konfliktu w Serbii, Centrala, Poznań 2011.

Publikacje popularyzatorskie
Diana Reiter. Wymazywanie życia, w: Krakowski Szlak Kobiet. Przewodniczka po Krakowie Emancypantek, T.II, red. E. Furgał, N. Sarata, Kraków 2010.
Gdzie jest Jadwiga Jędrzejowska,  w: Krakowski Szlak Kobiet. Przewodniczka po Krakowie Emancypantek, T.IV, red. E. Furgał, N. Sarata, Kraków 2013.
Małopolski Szlak Kobiet, projekt: Reading Małopolska, Krakowskie Biuro Festiwalowe
http://readingmalopolska.pl/pl/trails,19.html

 

dr hab. Dorota Wojda, prof. UJ

Adiunkt w Katedrze Teorii Literatury. Studiowała filologię polską i filmoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim (1990–1995).  Laureatka stypendium Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (2000). Na UJ ukończyła studia doktoranckie z zakresu literaturoznawstwa (2003). Obroniła doktorat Pisarstwo Jarosława Marka Rymkiewicza. Poetyka negatywna i paradoksy dyskursu (2003). Pracowała w Państwowej Wyższej Szkole Wschodnioeuropejskiej w Przemyślu (2003–2009). Główne zainteresowania badawcze: mimesis, postkolonializm i performatywność. Prowadzi zajęcia z poetyki i teorii literatury.

Ważniejsze publikacje

Książki

 Polska Szeherezada. Swoje i obce z perspektywy postkolonialnej,    Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015
 Milczenie słowa. O poezji Wisławy Szymborskiej, Universitas,         Kraków 1996.  
Redakcja naukowa

Radość czytania Szymborskiej. Wybór tekstów krytycznych, oprac. S. Balbus i D. Wojda, Znak, Kraków 1996.
Różne głosy. Prace ofiarowane Stanisławowi Balbusowi na jubileusz siedemdziesięciolecia, pod red. D. Wojdy, M. Heydel, A. Hejmeja, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
Publikacje w książkowych wydawnictwach zbiorowych

Jarosław Marek Rymkiewicz o romantykach. Przypisy jako parergon, w: Romantyzm w lustrze romantyzmu. (I odwrotnie), red. W. Hamerski, M. Kuziak, S. Rzepczyński, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2014, s. 417–436.
(Post)kolonializm w literaturze kryminalno-podróżniczej Agathy Christie, w: Literatura kryminalna. Śledztwo w sprawie gatunków, red. A. Gemra, Wydawnictwo EMG, Kraków 2014, s. 319–340.
„Written on Waters of Babel": Silence and Rhetorical Strategies of Wisława Szymborska, w: Wisława Szymborska's Poetry. Choice of Essays, ed. A. Nasilowska, transl. K. Krasuska, J. Burszta, Peter Lang, Frankfurt am Main 2015, s. 155–164.
Kryminał i historia literatury, w: Literatura kryminalna. Na tropie źródeł, red. A. Gemra, Wydawnictwo EMG, Kraków 2015, s. 425–439.
Białe twarze, czarne maski. Kanibalizm w performansach polskich futurystów, w: Białe maski / szare twarze. Ciało, pamięć, performatywność w perspektywie postzależnościowej, red. E. Graczyk, M. Grabarz-Pomirska, M. Horodecka, M. Żółkoś, Universitas, Kraków 2015, s. 221–237.
„Spisane na wodzie babel". Przemilczenie a strategie retoryczne Wisławy Szymborskiej, w: Literatura wobec niewyrażalnego, pod red. W. Boleckiego i E. Kuźmy, Wydawnictwo IBL PAN, Warszawa 1998.
Projekt krytyczny modernizmu Astradura Eysteinssona, w: Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze, pod red. i ze wstępem R. Nycza, Universitas, Kraków 1998.
Związki między awangardą Juliana Przybosia i klasycyzmem Jarosława Marka Rymkiewicza w perspektywie nowoczesności, w: Stulecie Przybosia, red. S. Balbus, E. Balcerzan, Wydawnictwo UAM, Poznań 2002.
The Necessity of Writing and Replying? Wisława Szymborska's Dialogue with a Modern Reader, w: Wisława Szymborska. A Stockholm Conference May 23-24, 2003, Kungl. Vitterhets Historie och Antikvitets Akademien, Konferenser 60, ed. L. Neuger & R. Wennerholm, Almqvist & Wiksell International, Stockholm 2006.
„Tarcza z pajęczyny". Mimesis Różewicza jako naśladowanie twarzy, w: Przekraczanie granic. O twórczości Tadeusza Różewicza, red. W. Browarny, J. Orska, A. Poprawa, Universitas, Kraków 2007.
Kobieta przed lustrem. Reprezentacje narcystyczne Bolesława Leśmiana i Sylvii Plath, w: Oblicza Narcyza: obecność autora w dziele, pod red. M. Cieśli-Korytowskiej, I. Puchalskiej, M. Siwiec, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008.
Bruno Schulz and the Magical Realism of Gabriel García Marquez in One Hundred Years of Solitude, w: (Un)masking Bruno Schulz: New Combinations, Further Fragmentations, Ultimate Reintegrations, ed. D. De Brun, K. Van Heuckelom, Editions Rodopi, Amsterdam–New York 2009.
Historia i fantazmat inkorporacyjny w dramatach Jarosława Marka Rymkiewicza, w: Dramat w historii. Historia w dramacie, pod red. K. Latawiec, R. Stachury-Lupy, J. Waligóry przy współpracy E. Łubieniewskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków 2009.Pro
file pamięci. O portretach literackich Tymona Terleckiego, w: Tymon Terlecki. Pamięć i sumienie emigracji, red. J. Jarzębski i A. Juszczyk, Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska, Przemyśl 2009.
Rymkiewicz: Sein zum Tode, w: Od polityki do poetyki. Prace ofiarowane Stanisławowi Jaworskiemu, red. C. Zalewski, Universitas, Kraków 2010.
Niegrzeczny Gombrowicz. O komunikacji ponad regułami, w: Witold Gombrowicz. Nasz współczesny. Materiały międzynarodowej konferencji naukowej w stulecie urodzin pisarza. Uniwersytet Jagielloński – Kraków, 22-27 marca 2004, red. J. Jarzębski, Universitas, Kraków 2010.
Paryż Jarosława Marka Rymkiewicza: „w czarnym wnętrzu miasta", w: Obrazy stolic europejskich w piśmiennictwie polskim, red. nauk. A. Tyszka, Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź 2010.
Walc i walka. O „Porwaniu Europy" Jarosława Marka Rymkiewicza, w: Zapomniany dramat, t. 2, pod red. M.J. Olszewskiej i K. Ruty-Rutkowskiej, Uniwersytet Warszawski Wydział Polonistyki, Warszawa 2010.
Czy na tych ćwiczeniach jest płeć? Praktykowanie (teorii) literatury, w: Gender – qeer – edukacja. W stronę praktyki, pod red. B. Skowronka, Wydawnictwo Śródmiejskiego Ośrodka Kultury, Kraków 2011.
„Femme de lettres". Dyskurs miłosny Agnieszki Osieckiej, w: Po prostu Agnieszka. W 75. rocznicę urodzin Agnieszki Osieckiej. Materiały i studia, pod red. I. Borkowskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2011.
Fantazmaty i fetysze w „Skrzypku Opętanym" Bolesława Leśmiana, w: Fantazmaty i fetysze w literaturze polskiej XX (i XXI) wieku, red. nauk. J. Wierzejska, T. Wójcik, A. Zieniewicz, przy współpracy: M. Czemarmazowicz, A. Kwaśniewskiej, P. Rosoła,  Dom wydawniczy „Elipsa", Warszawa 2011.
„Krajobraz albo-albo". Czesław Miłosz i krytyka postkolonialna, w: Po Miłoszu, pod red. M. Bieleckiego, W. Browarnego i J. Orskiej, Wydawnictwo EMG, Kraków 2011.
Poezja niemożliwego powrotu. O Organizmie zbiorowym Ryszarda Krynickiego, w: Interpretować dalej. Najważniejsze polskie książki poetyckie lat 1945–1989, red. A. Kałuża, A. Świeściak, Universitas, Kraków 2011.
Wędrówka jako performans. Witolda Gombrowicza „błądzenie po peryferiach", w: Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI w., red. H. Gosk, Universitas, Kraków 2012.
Tropy Nietzschego i tropy Leśmiana. Między różnicą a tożsamością metamorficzną, w: Leśmian nowoczesny i ponowoczesny, „Radomskie Monografie Filologiczne" 2012, nr 1, pod red. B. Grodzkiego i D. Trześniowskiego, Wydawnictwo Politechniki Radomskiej, Radom 2012.
„Dwie Polski". Czytanie Rymkiewicza w PRL-u i III RP, w: P(o) zaborach, p(o) wojnie, (p)o PRL. Polski dyskurs postzależnościowy dawniej i dziś, pod red. H. Gosk i E. Kraskowskiej, Universitas, Kraków 2013.
Poezja i gnoza w Przygodach Sindbada Żeglarza Bolesława Leśmiana, w: Różne głosy. Prace ofiarowane Stanisławowi Balbusowi na jubileusz siedemdziesięciolecia, pod red. D. Wojdy, M. Heydel, A. Hejmeja, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2013.
Biografie wody w pisarstwie Jarosława Marka Rymkiewicza, w: Urzeczenie. Locje literatury i wyobraźni, pod red. M. Jochemczyka i M. Piotrowiaka, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.
Inni o nas w relacjach z podróży do Polski w dobie transformacji. Ku „Innej Europie", ale inaczej, w: Historie, społeczeństwa, przestrzenie dialogu. Studia postzależnościowe w perspektywie porównawczej, pod red. H. Gosk i D. Kołodziejczyk, Universitas, Kraków 2014.
PRL-owska wizja Ziem Odzyskanych w Przygodach Pana Samochodzika Zbigniewa Nienackiego, w: Literatura popularna, t. 1, Dyskursy wielorakie, pod red. E. Bartos i M. Tomczok, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013, s. 83–95.
„Spożywają i trawią Jeffersa". Czesław Miłosz o badaczach literatury, w: Miłosz i Miłosz, red. A. Fiut, A. Grabowski i Ł. Tischner, Księgarnia Akademicka, Kraków 2013, s. 511–524.
Światło i mrok. Ekonomia poetycka Sadu rozstajnego, w: Stulecie Sadu rozstajnego, pod red. U. M. Pilch i M. Stali, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2014, s. 167–189.
Publikacje w czasopismach naukowych

Tekst jako anastylos. Przedmiot i ciało w twórczości Jarosława Marka Rymkiewicza, „Przestrzenie Teorii" 2002, nr 1.
„Aleksander Fredro jest w złym humorze". Hermeneutyka Jarosława Marka Rymkiewicza wobec totalitaryzmu, „Słupskie Prace Filologiczne. Seria Filologia Polska" 2005, nr 4.
Figura ogrodu w pisarstwie Jarosława Marka Rymkiewicza, „Ruch Literacki" 2006, nr 1.
Potworność istnienia. O „Wieszaniu" i innych utworach Jarosława Marka Rymkiewicza, „Arcana" 2007, nr 2–3.
Widomie skryta. Jarosława Marka Rymkiewicza „mimesis pszczoły", „Terminus" 2007, z. 1.
Schulzowskie reprezentacje pogranicza kulturowego w perspektywie postkolonialnej, „Teksty Drugie" 2007, nr 4.
„Zjadanie umarłych". Tradycja według Jarosława Marka Rymkiewicza, „Kronos" 2008, nr 2.
„Patrzycie na mnie, lecz ja nie znikam". Eurydyki Jarosława Marka Rymkiewicza, „Dialog" 2008, nr 5.
 Odmiany wiktymizacji w pisarstwie Andrzeja Kuśniewicza, „Teksty Drugie" 2009, nr 5.
Swoje i obce. Diagnoza kultury polskiej w Ułanach Jarosława Marka Rymkiewicza, „Kresy" 2009, nr 1–2.
Walc i walka. O „Porwaniu Europy" Jarosława Marka Rymkiewicza, „Dialog" 2009, nr 7/8.
Adresat nieznany. Granice komunikacjonizmu w pisarstwie Stanisława Barańczaka, „Ruch Literacki" 2010, z. 3.
Pszczoła i pająk: dwa modele mimesis, „Kronos" 2010, nr 4.
Jarosław Marek Rymkiewicz o kobietach, trupach i dzikiej przyjemności, „uniGender" 2010/2011, nr 6–7.
„Łzy Ariadny". Cykl poetycki Jarosława Marka Rymkiewicza jako afirmacja istnienia w nicości, „Pamiętnik Literacki" 2011, z. 1.
Figury kanibalizmu w literaturze polskiej XX wieku, „Pogranicza" 2011, z. 4.
Rewizje historii i dyskursu kryminologicznego: Kuśniewicz, Terlecki, Rymkiewicz, „Przestrzenie Teorii" 2011, z. 15.
Scenariusze fantazmatyczne Bolesława Leśmiana, „Świat Tekstów. Rocznik Słupski" 2011, nr 9.
Przyrządzanie wizerunku Murzyna w antologii „Niam niam" Edwarda Kozikowskiego i Emila Zegadłowicza, „Przestrzenie Teorii" 2013, z. 19.
Perspektywizm w pisarstwie Stefana Flukowskiego, „Ruch Literacki" 2014, z. 4–5.
„Zdanie złożone z kilku podań". Poezja – futbol – performans", „Teksty Drugie" 2014, nr 3, s. 243–267.
                               Publikacje popularnonaukowe

Recenzje

Rymkiewicz, Encyklopedia. „Tego nie ma na świecie"?, „Dekada Literacka" 2003, nr 1.
Komunikowanie niekomunikowalnego. Tomasza Kunza „Strategie negatywne w poezji Tadeusza Różewicza", „Wielogłos. Pismo Wydziału Polonistyki" 2007, nr 1.
Władza i uśmiech. O „Jedenastej stolicy" Alexandry Wood, „Dialog" 2008, nr 5.
Sprzeczności uczuć. O liryce miłosnej Wisławy Szymborskiej, „Dekada Literacka" 2008, nr 2/3.
Borat Literatury
O charakterze dydaktycznym

Lektury bez tajemnic, oprac. M. Kuziak, wyd. Znak, Kraków 1999, t. 1 i 2 [4 rozdziały].
Opowieść o człowieku. Scenariusze lekcji klasa III, Znak, Kraków 2004 [tematy z serii Komunikacja jako „wydarzenie
O charakterze encyklopedycznym

[Oprac. bio- i bibliogramów] Zabawy i mozoły Fundacji Kościelskich 1959–1999, red. J. Jarzębski, F. Rosset, Fondation Kościelski, Genewa–Kraków 2000.
Wielki leksykon pisarzy polskich, pod red. J. Pieszczachowicza, t. 1, 2, 3 i 4, Oficyna Wydawnicza Fogra, Kraków 2005 [25 haseł].
 

 

Dr Dezydery Barłowski

Dezydery Barłowski – asystent w Katedrze Teorii Literatury. Ukończył polonistykę-komparatystykę (praca magisterska pt. Wizje świata Sørena Kierkegaarda i Huntera S. Thompsona), filologię polską (paca licencjacka pt. Szaleństwo w „Opowieściach galicyjskich” Andrzeja Stasiuka), dziennikarstwo i komunikację społeczną (praca licencjacka pt. Tłumaczenie dzieła literackiego w świetle polskiego prawa autorskiego). Stopień doktora nauk humanistycznych uzyskał w 2022 roku na podstawie rozprawy pt. Nacjonalizm i tajemnica. O męskościach w prozie Romana Dmowskiego. Jego zainteresowania badawcze obejmują literaturę polską i amerykańską XX wieku, najnowszą literaturę ukraińską, prozę polityczną II RP, historię kontrkultury i ruchów społecznych, studia nad nacjonalizmami, gender studies, teorię krytyczną oraz marksizm. Na co dzień zajmuje się również publicystyką i przekładem literackim.  

dezydery.barlowski@uj.edu.pl

Ważniejsze publikacje naukowe:

Anarchistyczna lektura Ewangelii. O „apolitycznej” wizji chrześcijaństwa Jacquesa Ellula, [w:] Anarchizm – nowe perspektywy?, red. K. Pfeifer, K. Warmuz, Siemianowice Śląskie 2017, s. 131-156.

Euromajdan – zaangażowanie – literatura. O kształtowaniu się postaw społecznych „Młodej Ukrainy” na przykładzie pisarstwa Andrija Lubki, „Wielogłos” 2017, nr 3 (33), s. 47-70.

Homoseksualność – homofobia – nacjonalizm – męskość. Teoretyczne relokacje, „Wielogłos” 2018, nr 3 (37), s. 21-35.

Anihilacja „dogmatu płci” jako droga do ostatecznej emancypacji „homosapa”, czyli gender według Williama Burroughsa, „Śląskie Studia Polonistyczne” 2018, nr 2 (12), s. 81-95.

Ponętny patriota, podniecony wielbiciel i zawiłe dążenia do orgazmu. O erotycznych (nie)męskościach w polskiej powieści nacjonalistycznej międzywojnia, Formy męskości 1, red. A. Dziadek, F. Mazurkiewicz, Warszawa 2018, s. 222-256.

O tworzeniu „wzorców kobiecości” w powieści W połowie drogi Romana Dmowskiego, [w:] Kultury dziewictwa, red. A Gajewska, M. Michalski, Poznań 2020, s. 189-202.

Nacjonalistyczna walka o nienawiść w XXI wieku, [w:] Biopolityka męskości, red. T. Kaliściak, W. Śmieja, Warszawa 2020, s. 201-220.

Żyd jako fetysz. O antysemityzmie w powieściach i pismach politycznych Romana Dmowskiego, [w:] Obrazy nieobojętności. Szkice o zaangażowaniu w sztuce, red. A. Szawerna-Dyrszka i in., Katowice 2022, s. 137-170.

W stronę wspólnotowości, red. D. Barłowski i in., Gdańsk 2019.

H.S. Thompson, Królestwo lęku, tłum. i oprac. D. Barłowski, Warszawa 2019.

 

dr Iwona Boruszkowska

doktor literaturoznawstwa, tłumaczka literatury ukraińskiej, teoretyczka literatury i krytyczka literacka. Absolwentka filologii polskiej i kulturoznawstwa (specjalność ukrainoznawsto), studiowała także filologię ukraińską. Asystentka w Katedrze Teorii Literatury Wydziału Polonistyki UJ. Współtworzy Ośrodek Badań nad Awangardą przy Wydziale Polonistyki UJ. Sekretarz redakcji „Ruchu Literackiego”. Redaktorka naukowa serii humanistycznej czasopisma „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ” oraz serii „awangarda/rewizje” Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Stała współpracowniczka redakcji miesięcznika „Znak”. Stypendystka Narodowego Centrum Nauki (program Etiuda) i laureatka Nagrody Naukowej „Polityki” w dziedzinie nauk humanistycznych w 2017 roku. Członkini The Association for Slavic, East European, & Eurasian Studies oraz Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.

Autorka książki Defekty. Literackie auto/pato/grafie – szkice (WUJ, Kraków 2016), monografii Sygnatury choroby. Literatura defektu w ukraińskim modernizmie (IBL, Warszawa 2018) oraz artykułów naukowych publikowanych m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Wielogłosie”, „Czasie Kultury”, „Przestrzeniach Teorii”, „Przekładańcu”. Redaktorka numeru monograficznego Zeszytów Naukowych TD UJ Kulturowe dyskursy szaleństwa (Kraków 2017) oraz dwóch monografii zbiorowych: Po Czarnobylu: miejsce katastrofy we współczesnej humanistyce (wraz z K. Glinianowicz, A. Grzemską, P. Krupą, WUJ, Kraków 2017) oraz Wspólnota wyobrażona. Pisarki Europy Środkowej wobec problemów literackich, społecznych i politycznych lat 1914–1945 (wraz z Grażyną Borkowską i Katarzyną Nadaną-Sokołowską, Wydawnictwo IBL, Warszawa 2017). Opublikowała także współredagowane antologie polskiej i ukraińskiej prozy kobiecej międzywojnia: Modernistki. Antologia ukraińskiej prozy kobiecej okresu międzywojennego (wraz z G. Borkowską, K. Kotyńską, IBL, Warszawa 2017) oraz Модерністки. Антологія польської жіночої прози міжвоєнного періоду (wraz z A. Hnatiuk i K. Kotyńską, Видавництво Старого Лева, Lwów 2017). Tłumaczenia współczesnej literatury ukraińskiej publikowała m.in. w „Odrze”, „Stronach”, „Radarze”, „Tyglu Kultury”, a teksty krytycznoliterackie m.in. w „Nowej Dekadzie Krakowskiej”, „Znaku”, „Herito”.

Brała czynny udział w kilkunastu konferencjach naukowych zagranicą oraz kilkudziesięciu krajowych. Odbyła staż naukowy w Instytucie Literatury im. Tarasa Szewczenki Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie pod opieką naukową prof. Tamary Hundorowej (2015).
W ramach programu Erasmus+ prowadziła wykłady na Uniwersytecie Akademia Kijowsko-Mohylańska w Kijowie (2018).

Wraz z dr Michaliną Kmiecik realizuje grant Style zachowań awangardowych (NCN Sonata, 2016–2019) oraz od 2016 roku seminaria teoretycznoliterackie „Poszerzanie pola” w Katedrze Teorii Literatury WP UJ. Kieruje grantem zespołowym w ramach programu Uniwersalia 2.2 Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki Opracowanie naukowe i edycja krytyczna pism Mykoły Chwylowego (1893-1933) w IV tomach w tłumaczeniu z języka ukraińskiego (2018-2022).

W kręgu jej zainteresowań naukowych znajdują się: europejski romantyzm (wzbogacony o motywy wschodnie), modernizm polski i ukraiński, XX-wieczna awangarda, zjawisko choroby jako symptom kultury najnowszej oraz artystyczne reprezentacje katastrofy, szczególnie dyskurs postczarnobylski: narracje o katastrofie i literackie reprezentacje traumy z nią związanej. W planach ma próbę klasyfikacji narracji i pamiętników depresji w polskiej literaturze XX i XXI wielu w kontekście studiów nad niepełnosprawnością. Aktualnie pracuje nad tłumaczeniem i edycją niemieckojęzycznej poezji żydowskiej autorki – Selmy Meerbaum-Eisinger (1924-1942) oraz monografią życia i twórczości Olgi Scherer-Virsky (1924-2001). Pracuje także nad książką poświęconą roli kobiet u początków idei awangardowej oraz nad tłumaczeniem i edycją manifestów ukraińskiej awangardy.

Kontakt: boruszkowska.i@gmail.com

Wybrane publikacje >>

dr Katarzyna Kucia-Kuśmierska

Ukończyła studia komparatystyczne na Wydziale Polonistyki UJ oraz studia muzyczne w klasie śpiewu solowego dr Ewy Wolak na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie. Interesuje się problematyką szeroko rozumianych związków muzyki z literaturą. Obroniła z wyróżnieniem pracę doktorską zatytułowaną „Kenosis. Simone Weil i Kaija Saariaho”, napisaną pod kierunkiem prof. dr hab. Andrzeja Hejmeja. Pasję literaturoznawczą łączy z działalnością koncertową, współpracując z zespołami muzyki dawnej oraz kameralnym zespołem wokalnym Cracow Singers. W wolnym czasie uczy się improwizacji jazzowej w klasie fletu dr Leszka Wiśniowskiego w krakowskiej Akademii Muzycznej.

Artykuły:

Muzyczne trwanie wobec przemijania. „Three Poems by Czeslaw Milosz” Pēterisa Vasksa, „Baltica~Silesia” 2013, nr 1 (1), s. 127–151.

Symbole poetyckie w symbolach muzycznych. „Łabędź” do słów Wacława Berenta na głos z  fortepianem Karola Szymanowskiego, „LiteRacje” 2013, nr 4 (31), s. 50–56.

Kierkegaard słucha „Don Giovanniego" Mozarta. Muzyka a inne media, „Konteksty Kultury” 2013, nr 10 B, s. 326–336.

Teologia na granicy słowa, muzyki i obrazu. Przypadek opery „Saint-François d'Assise” Oliviera Messiaena, „Rocznik Komparatystyczny” 2016, nr 7, red. M. Skwara, s. 177–197.

Figura kenozy w literaturze i muzyce. Przypadek oratorium „La Passion de Simone” Kaiji Saariaho, „Rocznik Komparatystyczny” 2017, nr 8, red. M. Skwara, s. 231–261.

„Saint-François d’Assise” Oliviera Messiaena – mistyczny obraz (w) dźwięku. Teofaniczny aspekt muzyki, [w:] Obraz między sacrum a profanum, red. M.T. Kociuba, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2020, s. 229–241.

Paradoksy literacko-muzyczne. Simone Weil i Kaija Saariaho, „Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze” 2021, nr 10, s. 67–97.

Publikacje książkowe:

Kenosis. Simone Weil i Kaija Saariaho, Wydawnictwo „Universitas”, Kraków 2022.

 

prof. dr hab. Jolanta Dudek

Jest profesorem zwyczajnym na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Urodziła się w Krakowie, studia magisterskie i doktoranckie ukończyła na UJ, gdzie w roku 1973 uzyskała stopień doktora na podstwie rozprawy: „Przemiany liryki Kazimierza Wierzyńskiego z lat 1951 - 1969". W latach 1972 - 1975, jako Rawnsley Scholar w St. Hugh's College, studiowała literaturę porównawczą na Uniwersytecie w Oxfordzie. Tam też w roku 1981 otrzymała drugi doktorat (Doctor of Philosophy / D. Phil. Oxon.) na podstawie rozprawy: „The Poetics of William Butler Yeats and Kazimierz Wierzyński. A Parallel". W roku 1975 objęła stanowisko adjunkta w katedrze Teorii Literatury UJ. Habilitowała się w roku 1992 na UJ na podstwie monografii: „Gdzie wschodzi słońce i kędy zapada. Europejskie korzenie poezji Czesława Miłosza". W 2009 roku uzyskała tytuł profesora nauk humanistycznych na podstawie monografii: „Granice wyobraźni – granice słowa. Studia z literatury porównawczej XX wieku", poświęconej twórczości Zbigniewa Herberta i T.S. Eliota oraz Tadeusza Różewicza i Ezry Pounda. W roku 2014 wydała monografię: „Miłosz wobec Conrada 1948 - 1959". Interesuje się XX-wieczną poezją polską i anglojęzyczną, porównawczą historią i teorią literatury, poetyką, problematyką literackiej analizy, interpretacji i przekładu artystycznego a także zagadnieniem recepcji i periodyzacji literatury XX wieku. Wypromowała 70 magistrów i trzech doktorów. Opublikowała siedem własnych, autorskich książek, w tym pięć monografii i dwa zbiory studiów literackich. Dwie książki wznowiono. Od 2006 roku kieruje Ośrodkiem Dokumentacji i Badania Twórczości Josepha Conrada na Wydziale Polonistyki UJ. Jest też redaktorem anglojęzycznego czasopisma naukowego „Yearbook of Conrad Studies (Poland)". W roku 2010 została wybrana wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Conradowskiego (PTC). Więcej:

http://octotext.com/jmd/http://www.conradianum.polonistyka.uj.edu.pl/

Doktoranci
Karolina Górniak                              
Monika Malessa-Drohomirecka         
Mateusz Wąsik

                           
Spis najważniejszych publikacji książkowych:


1975 Liryka Kazimierza Wierzynskiego z lat 1951-1969

1991 Gdzie wschodzi słonce i kędy zapada. Europejskie korzenie poezji Czesława Miłosza

1993 The Poetics of William Butler Yeats and Kazimierz Wierzyński. A Parallel

1994 Poeci polscy XX wieku

1995 Europejskie korzenie poezji Czesława Miłosza (II wydanie)

2001 Poetyka Williama Butlera Yeatsa i Kazimierza Wierzyńskiego. Paralela (wydanie polskojęzyczne)

2002 Poezja polska XX wieku wobec tradycji

2008 Granice wyobraźni granice słowa. Studia z literatury porównawczej XX wieku

2014 Miłosz wobec Conrada 1948-1959

prof. dr hab. Stanisław Balbus
3 marca 2023 roku w wieku osiemdziesięciu jeden lat zmarł po długiej i ciężkiej chorobie Prof. dr hab. Stanisław Balbus – wybitny teoretyk literatury i znawca języka artystycznego, krytyk literacki, poeta i tłumacz, wieloletni kierownik Katedry Teorii Literatury WP UJ, członek Prezydium Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN, członek Komisji Historycznoliterackiej krakowskiego oddziału PAN, sekretarz i wiceprzewodniczący Komisji Kultury Słowian PAU, członek Komisji Poetyki i Stylistyki przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów, tutor Akademii »Artes Liberales«, członek Związku Literatów Polskich, Polskiego PEN Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (jeden z założycieli i wiceprezes oddziału Krakowskiego w latach 1991-1994), członek komitetu redakcyjnego „Przestrzeni Teorii”, stały współpracownik „Tekstów Drugich”, „Ruchu Literackiego” i „Dekady Literackiej”. Publikował też na łamach „Pamiętnika Literackiego”, „Życia Literackiego”, „Twórczości”, „Poezji” i „Tygodnika Powszechnego”. Przez wiele lat był związany z krakowskim Wydawnictwem Literackim jako recenzent, uczestniczył również w licznych programach i audycjach poświęconych literaturze, emitowanych przez oddział Telewizji Polskiej w Krakowie oraz przez krakowską rozgłośnię Polskiego Radia. Wszystkie te zaszczytne funkcje, zasługi i aktywności Profesora Balbusa – uczonego niebywale rzetelnego i pracowitego – można by wymieniać jeszcze długo, ale przede wszystkim trzeba powiedzieć, że odszedł człowiek nieprzeciętny w każdym calu i człowiek prawdziwie wielki, chociaż szczupłej postury. Trudno byłoby wyliczyć wszystkich tych, na których w znaczący sposób wpłynął, których zainspirował i ukształtował, i w których umysłach i sercach odcisnął swój ślad. Pustka, jaką po sobie pozostawił, nigdy nie zostanie zapełniona. Stanisław Balbus urodził się w Sieradzu w 1942 roku. Już jako uczeń opublikował na łamach czasopisma „Na Przełaj” swój pierwszy wiersz Wiosna. Studiował polonistykę na UJ, w 1966 roku obronił magisterium (na podstawie pracy Stylizacja i zagadnienie prozy poetyckiej), a dziesięć lat później doktoryzował się na podstawie rozprawy Aktualizacja akustyczna tekstu literackiego napisanej pod kierunkiem prof. Marii Dłuskiej. Kolejne etapy jego błyskotliwej kariery uniwersyteckiej zostały zwieńczone tytułem profesora w 1993 roku, a następnie stanowiskiem profesora zwyczajnego UJ w roku 1998. Od 1966 do 2012 roku (w którym przeszedł na emeryturę) nieprzerwanie pracował w Instytucie Filologii Polskiej UJ, a później na Wydziale Polonistyki UJ. Jego zainteresowania naukowe oscylowały wokół poetyki historycznej, teorii tekstu artystycznego i języka poetyckiego, semantyki, semiotyki, stylistyki i hermeneutyki literackiej, teorii kontekstów, teorii intertekstualności, translatologii oraz metodologii i historii badań literackich. Był jednak nie tylko teoretykiem literatury, ale też jej bardzo uważnym czytelnikiem – przede wszystkim genialnym interpretatorem poezji, jako praktykujący poeta niezwykle uwrażliwionym na jej rozmaite niuanse językowe i znaczeniowe. Owocem jego badań i lektur stało się niemal dwieście artykułów teoretycznoliterackich i krytycznoliterackich oraz kilka książek. Najważniejsze z nich – Intertekstualność a proces historycznoliteracki (1990), Poezja w czasie marnym. O metafizyce i historiozofii poezji Tadeusza Nowaka (1992), Między stylami (1996), Świat ze wszystkich stron świata. O Wisławie Szymborskiej (1996) – zawsze stawały się wydarzeniami w polskiej humanistyce. Jego rozprawy zostały przetłumaczone na wiele języków, na swoim koncie miał też liczne prace redakcyjne i edytorskie. Oprócz ulubionych – Szymborskiej i Nowaka, których twórczości był jednym z największych znawców – wiele miejsca i uwagi poświęcił także innym wybitnym poetom: Leśmianowi, Miłoszowi, Przybosiowi, Filipowiczowi, Barańczakowi, Iłłakowiczównie, Różewiczowi, Rymkiewiczowi czy Brodskiemu. Jako teoretyk i badacz literatury szczególnie pasjonował się pracami Michaiła Bachtina. Znakomity pedagog, wykształcił niezliczone rzesze studentów, wypromował kilkunastu doktorów i kilkudziesięciu magistrów. Miał też za sobą bardzo trudne doświadczenia czasów „słusznie minionych”. W 1980 roku został członkiem NSZZ „Solidarność” i stał się współtwórcą niezależnego życia literackiego w PRL-u. Prowadził prelekcje w Towarzystwie Kursów Naukowych, aktywnie działał na forum czasopism mówionych „NaGłosu” i „bruLionu, wszedł w skład Rady Literacko-Artystycznej Oficyny Literackiej, do 1989 roku funkcjonującej w niezależnym obiegu wydawniczym. Doznał wówczas dotkliwych restrykcji – rewizji i zatrzymań milicyjnych, konfiskaty księgozbioru i pobicia przez tzw. „nieznanych sprawców”. Prawy i uczciwy – okazał się również humanistą niezłomnym. Za swoje osiągnięcia literaturoznawcze i krytyczne otrzymał wiele nagród: siedmiokrotnie nagrody naukowe Rektora UJ, dwukrotnie nagrody Ministra i Nagrodę im. Kazimierza Wyki za całokształt dorobku krytycznoliterackiego. Został również odznaczony Medalem Komisji Edukacji Narodowej i Złotym Krzyżem Zasługi. Do samego końca pozostał niezwykle oddany Uniwersytetowi i Wydziałowi, życząc sobie, by jego ciało zostało przekazane dla celów naukowo-dydaktycznych Katedrze Anatomii Collegium Medicum UJ. I znów – jeśli zatrzymać się na tym syntetycznym, choć koniecznym w takich sytuacjach wyliczeniu – to powiedzieć dużo, a jednocześnie niewiele. Stanisław Balbus nie był bowiem tylko osobistością o ponadprzeciętnym dorobku, wiedzy czy kompetencjach zawodowych. Staszek – jak go wszyscy nazywaliśmy – był również fascynującą osobowością, niewątpliwie jedną z najbarwniejszych w naszym środowisku. Być może mało kto wie, że podczas studiów na polonistyce studiował też matematykę i muzykologię. Owo z pozoru dziwaczne połączenie towarzyszące jego fascynacjom literaturoznawczym bardzo dobrze go charakteryzuje. Wyróżniała go bowiem niebywała, matematyczna właśnie, precyzja i ostrość spojrzenia, połączona jednak z równie niebywałą wrażliwością i absolutnym muzycznym słuchem, tak ważnym w badaniu języka poezji. Potrafił ją interpretować niezwykle wnikliwie i niemal za każdym razem odkrywał w wierszach coś, czego nikt wcześniej w nich nie dostrzegł ani nie usłyszał. „Zawsze miałem ambicje, żeby zostać wirtuozem lektury” – napomknął żartobliwie w jednym z wywiadów – i z wszelką pewnością mu się to udało. Ta dwoistość przekładała się też na jego osobowość. Był bardzo konkretny, stanowczy, czasami nawet ostry i bezpardonowy, a przy tym niezmiernie uczuciowy i empatyczny. Tak jak, wedle dawnej dobrej reguły hermeneutycznej, zawsze lepiej rozumiał poetę, niż on rozumiał sam siebie (mówił też o tym w innym wywiadzie), tak również zawsze rozumiał i czuł drugiego człowieka znacznie silniej, niż mógł się on tego spodziewać. Piękne określenie „czuły narrator” także i do niego pasuje jak ulał – był bowiem prawdziwie czułym narratorem we wszystkim, o czym mówił, ale też czułym czytelnikiem literatury i czułym nauczycielem – jednym z tych, którzy nie edukują swoich uczniów ex-katedra, lecz prowadzą z nimi partnerską rozmowę – prawdziwą rozmowę – w trakcie której nie tylko mogą zyskać oni potrzebną wiedzę, ale też doświadczyć olśnień i głębokich wglądów. W ten sposób zapamiętają go na pewno studenci, magistranci czy doktoranci, a także współpracownicy, tak często zaskakiwani jego odkrywczością na zebraniach Katedry, konferencjach naukowych, spotkaniach czy nawet przy okazji paru słów wymienionych pośpiesznie na korytarzu. Balbus nigdy nie wypowiadał czegoś, co nie byłoby warte wypowiedzenia, a rozmawiać – pięknie i mądrze mówić, lecz również uważnie słuchać – umiał jak nikt inny. Profesor Edward Balcerzan nazwał go „rozmówcą kunsztownym”, lecz można powiedzieć, że był także rozmówcą wędrownym, niestrudzonym nomadą mowy, wytrawnym koneserem jej przygód i prawdziwym maestro dygresji, które wiodły, zarówno jego, jak i jego słuchaczy w nieprzewidziane kierunki – nierzadko na dziką stronę języka, a najczęściej w jego najpiękniejsze, niedostępne zwykłym śmiertelnikom rejony. Wybitny znawca i erudyta, literaturę czytał nie tylko zawodowo, lecz z autentyczną pasją, entuzjazmem, a nawet z miłością – jakkolwiek banalnie by to zabrzmiało – bo pięknem utworu poetyckiego potrafił wzruszyć się do łez, czasami w trakcie zajęć ze studentami. W nieczęsto zdarzającej się komunii dusz spotykał się w nim badacz literatury i poeta, uczony i artysta, a jego wydany po śmierci żony tom wierszy i krótkich próz zatytułowany Zosia przyniósł nie tylko przejmujące świadectwo pięknego uczucia, ale i utwory literackie wysokiej próby. Jednak potrafił też się bawić literaturą i językiem. Jeden z założycieli i filarów słynnej Tajnej Loży Limerycznej, obdarzony cudownym poczuciem humoru (również na swój temat), pisał pastisze, wiersze okolicznościowe, konferencyjne i – oczywiście – limeryki, z których wiele przeszło do historii. Wreszcie – był nie tylko nauczycielem, lecz Mistrzem w pełnym tego słowa znaczeniu. Każde spotkanie ze Stanisławem Balbusem było spotkaniem istotnym – zawsze miało się poczucie wkraczania w tajemniczą i niezwykłą przestrzeń, w której przy jego pomocy dozna się inicjacji w to, co dostępne tylko wybranym. Najbardziej szalone i często naiwne wzloty wzbudzone w młodzieńczych głowach spotykały się z jego życzliwą uwagą lub komentarzem, dzięki którym każdemu adeptowi badania i czytania literatury wydawało się, że jego, nawet dziwaczne, pomysły mają jednak jakiś sens. W kontakcie z Profesorem każdy czuł się ważny i wyróżniony. Obdarowany nie tylko wiedzą, lecz również – co rzadkie – przyjaźnią i poczuciem wtajemniczenia we wszystko to, co najważniejsze. To właśnie po to wtajemniczenie „szło się kiedyś na Krupniczą 22, do słynnego domu literatów” – jak wspominała kiedyś uczennica Profesora, dr hab. Magdalena Heydel i pozwolę sobie jej słowa przytoczyć, bo pięknie opisują ową wyprawę do innego świata, wstępowanie w świat, w którym On królował, i którym tak wspaniale potrafił się dzielić z innymi: przechodziło się przez sień, obok stołówki „U Literatów” […], potem korytarzykiem koło schodów, tylnym wyjściem na trójkątne podwórko, po drodze płosząc koty z kubłów na śmieci i trzepaka, na przełaj do drugiej oficyny i schodami na samą górę - piętra cztery, solidne, krakowskie, wysokie, klatka schodowa pamiętająca najwyraźniej lepsze czasy, a kiedy się już człowiek znalazł na czwartym, okazywało się, że to nie koniec […], że nad czwartym jest jeszcze jedna kondygnacja, już niższa, na podeście stara szafa, schodki węższe, docierało się na metrową może platforemkę […], a na wprost – na wprost był cel wyprawy. Niewielkie drewniane drzwi, gospodarz stawał w nich na chwilę i zaraz cofał się, żeby zrobić gościom miejsce w miniaturowym korytarzyku poszerzającym się zaraz w salonik, z którego przechodziło się do gabinetu. Magiczne mieszkanie Staszka Balbusa […]. Wykuszowym okienkiem dostawało się tu łagodne światło, półki z książkami pokrywały większą część ścian, ale nie brakowało miejsca na płyty z muzyką klasyczną, obrazy, rysunki, fotografie. Zapach tego miejsca: nieodłączny dym papierosowy, parzona w tygielku kawa, książki. Niezależnie od pory roku muzyka, często Wariacje Goldbergowskie i kantaty Bacha, zimą – szmery z kominka i dźwięki Schubertowskiego cyklu Winterreise […]. Ta maleńka mansarda była wielką przestrzenią rozmów, lektur i życia towarzyskiego. To tutaj odbywały się spotkania seminarium doktoranckiego, bywali tu także zaprzyjaźnieni magistranci. Nikomu nie przychodziło do głowy, że to są kursowe zajęcia, że mają trwać półtorej godziny… nikt się nie spieszył, nie gnał do innych obowiązków. Czytaliśmy, rozmawialiśmy, spieraliśmy się, słuchaliśmy, chłonęliśmy. To był nasz czas. Profesor Balbus miał niezwykły dar uczenia i wykładania, ale uwielbiał spotkania nieformalne, wymykające się wszelkiej konwersatoryjno-wykładowej etykiecie. Zapraszał do siebie i swoim prywatnym czasem szafował bardzo hojnie, wypełniając go niesamowitą wprost intensywnością. Było tak, jakby – parafrazując słowa jego ulubionej poetki i przyjaciółki Wisławy Szymborskiej: Jak okiem sięgnąć, panowała tu chwila. Jedna z tych ziemskich chwil proszonych, żeby trwały. Chwile te przeminęły, jak wszystko, co „dwa razy się nie zdarza”, ale będą wiecznie trwały we wdzięcznej pamięci tych, którzy w nich uczestniczyli. Szymborska napisała też kiedyś: Nie ma takiego życia, które by choć przez chwilę nie było nieśmiertelne. Śmierć zawsze o tę chwilę przybywa spóźniona. Na próżno szarpie klamką niewidzialnych drzwi. Kto ile zdążył, tego mu cofnąć nie może. Stanisław Balbus zdążył bardzo wiele i choć jesteśmy teraz napełnieni ogromnym smutkiem, to wiemy, że nic nie zostanie cofnięte, a wszystko zostanie zapamiętane. Że choć jest i będzie tak bardzo ciężko tej wiosny i kolejnych wiosen, to tak naprawdę nic się nie zmieni – jak on sam wyraził to najlepiej w jednym ze swoich najpiękniejszych wierszy z tomu poświęconego zmarłej żonie: Nic się nie zmieniło Za oknem oślepłym jeszcze z żalu pierwszy wiosenny szpak zagwizdał raźno radośnie Pierwsza wiosenna mgiełka na brzozach: oliwkowo-złotawe niemowlęce listki […] W rześkim wiosennym powietrzu żadnej pustki po Tobie jego przeźroczystość bez najmniejszej zmarszczki śladu […] I tylko oddychać oddychać tak trudno I patrzeć

prof. dr hab. Antonina Lubaszewska

 27 maja 2022 roku w wieku 73 lat zmarła prof. dr hab. Antonina Lubaszewska, emerytowana profesor nadzwyczajna na Wydziale Polonistyki UJ.
Była absolwentką filologii polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim, a od 1973 roku nieprzerwanie pracowała w Katedrze Teorii Literatury na Wydziale Polonistyki UJ. Doktoryzowała się pod kierunkiem prof. Henryka Markiewicza. Jej rozprawa doktorska „Duma o hetmanie" Stefana Żeromskiego. Mit – ethos – konstrukcja, została opublikowana w Wydawnictwie Ossolineum w 1984 roku. Według znawców przedmiotu jest to książka znakomita i bardzo wnikliwa, rzucająca nowe światło na to wspaniałe dzieło polskiej klasyki literackiej.
W latach 1992-1995 pracowała we Francji, na Uniwersytecie Lyon III. Aktywność naukowa Antoniny Lubaszewskiej spotkała się tam z wielkim uznaniem władz Uniwersytetu oraz jej francuskich koleżanek i kolegów.
Habilitowała się w 1996 roku na podstawie pracy zatytułowanej Życie - Śmierci doskonałość. Młodopolska antropologia śmierci i literacki świat wartości, opublikowanej rok wcześniej w Wydawnictwie Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2013 roku otrzymała tytuł profesora nauk humanistycznych. Opracowała i opatrzyła wstępem naukową edycję pism Stefana Żeromskiego, Snobizm i postęp oraz inne utwory publicystyczne, opublikowaną w Wydawnictwie „Universitas" w 2003 roku. Spod jej pióra wyszło też wiele interesujących artykułów naukowych, publikowanych w prestiżowych czasopismach (m.in. w „Tekstach Drugich” czy „Ruchu Literackim”) oraz w tomach zbiorowych.
Była również znakomitą dydaktyczką - kompetentną, wyrozumiałą i uważną. Jej studenci nawet po bardzo wielu latach wspominają prowadzone przez nią zajęcia jako niezwykle wzbogacające i rozwijające, a przy tym całkowicie bezstresowe. Łatwo w te opinie uwierzyć, bo chociaż dysponowała rozległą wiedzą, to jednocześnie była ciepła, delikatna i subtelna, nigdy nikomu nie okazywała wyższości. Miała przysłowiową „klasę”.
Kiedy trzy lata temu przechodziła na emeryturę, stanowczo odmówiła oficjalnej uroczystości pożegnalnej, które zwyczajowo organizuje się przy takich okazjach. To bardzo dobrze ją charakteryzuje - była też bowiem niezwykle skromna, nieco wycofana i całkowicie skoncentrowana na pracy naukowej. Nigdy nie nastawiała się na sukcesy czy pochwały i nigdy nie skupiała uwagi na sobie. Jednak jej obecność na Wydziale Polonistyki była bardzo intensywna i znacząca. Obiecała wtedy, że sama pożegna koleżanki i kolegów bardziej stosownie, czyli referatem, który wygłosi na zebraniu Katedry. Najpierw jednak przyszła pandemia, a później - o czym nie wiedzieliśmy - była już bardzo chora i nie było nam dane wysłuchać jej słów.  Ostatnich - jak niestety miało się okazać.
Zainteresowania naukowe prof. dr hab. Antoniny Lubaszewskiej oscylowały wokół teorii literatury i poetyki oraz antropologii literatury, etyki i komparatystyki literackiej, a jej ukochanym pisarzem, któremu poświęciła wiele znakomitych publikacji naukowych był Stefan Żeromski.
Jej najwybitniejsza książka Poetyka doświadczenia duchowego. W stronę antropologii form literackich ukazała się w roku 2010 w WUJ-u. Warto przytoczyć słowa prof. Włodzimierza Szturca, bo chociaż odnoszą się one do książki, to jednak równie dobrze charakteryzują sylwetkę Antoniny Lubaszewskiej:
cechą najważniejszą dyskursu tej książki jest dialog oparty na silnym przeżyciu dzieła, na nieomal religijnym jego poszanowaniu przez uwznioślenie, na […] twórczej empatii otwierającej możliwość kontaktu z „drugim” […].Autorka odsłania - choć bez zbędnego patosu, wysokiej retoryki i trudnej mowy teoretyka literatury - zasady antropologii tekstu jako pomostu łączącego naszą tożsamość z tożsamością tych, którzy odchodząc siebie zostawili.
Literatura była dla niej prawdziwie głębokim doświadczeniem duchowym i zawsze traktowała ją z wielkim szacunkiem, a przy tym potrafiła o najtrudniejszych kwestiach teoretycznych mówić i pisać niebywale prosto i zrozumiale, empatycznie łącząc się z potencjalnymi odbiorcami i nawiązując z nimi autentyczny dialog. W dzisiejszym świecie, w którym dyskurs naukowy nierzadko paraliżuje czytelnika, to niewątpliwie wielka i rzadka umiejętność.
Ogromny smutek wywołuje w nas świadomość, że już niczego nie napisze, nie uśmiechnie się do nas swoim rozbrajającym uśmiechem i niczego nie powie swoim ciepłym, łagodnym głosem o niepowtarzalnej melodii. W wielu pracach - zwłaszcza w rozprawie habilitacyjnej, ale nie tylko - prof. Lubaszewska sporo miejsca poświęcała problematyce śmierci, nie traktując jej jednak jako definitywny koniec, ale - właśnie - starając się wskazywać pomosty między tymi, którzy pozostali, a tymi, którzy, odchodząc - siebie pozostawili. Odeszła, lecz pozostawiła nam siebie i na zawsze pozostanie w naszej wdzięcznej pamięci.

 

 

 

 

dr Michalina Kmiecik
Odeszła 16 marca 2022.

Ukończyła komparatystykę na Uniwersytecie Jagiellońskim, na tej samej uczelni w roku 2015 obroniła pracę doktorską. Członkini Polskiego Stowarzyszenia Komparatystyki Literackiej oraz European Network for Avant-Garde and Modernism Studies (EAM). Współtworzyła radę programową serii awangarda/rewizje (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego). Zajmowała się  teorią i historią awangardy, intermediami oraz poezją eksperymentalną.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wybrane publikacje:

 

 

 

KSIĄŻKI

 

Drogi negatywności. Nurt estetyczno-religijny w poezji i muzyce awangardowej w XX wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2016 (ISBN 978-83-233-4062-1).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Oblicza miejsca. Topiczne i atopiczne wyobrażenia przestrzeni w twórczości Juliana Przybosia, Universitas, Kraków 2013 (ISBN 978 83 242 2336 7).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

REDAKCJE NAUKOWE

 

Awangarda i krytyka. Kraje Europy Środkowej i Wschodniej, red. J. Kornhauser, M. Szumna, M. Kmiecik, Kraków 2015 (ISBN 978-83-233-4015-7).

 

Awangarda Środkowej i Wschodniej Europy – innowacja czy naśladownictwo? Interpretacje, red. M. Kmiecik, M. Szumna, Kraków 2014 (ISBN 978-83-233-3820-8).

 

ARTYKUŁY W CZASOPISMACH I MONOGRAFIACH ZBIOROWYCH

 

Kosmopolityzm awangardy a możliwość pisania regionalnej historii literatury. Przypadek „Zenitu” oraz „L’art contemporain – Sztuka Współczesna”, „Rocznik Komparatystyczny” 2015, nr 6, s. 213-228.

 

Dykcja milcząca: Celan i Webern, „Pamiętnik Literacki” 2015, nr 3, s. 171-193.

Lęk przed świtem albo o nadziejach płynących z ciemności. Przypadek Aleksandra Wata, „Ruch Literacki" 2014, nr 3, s. 315-335.

 

Porządkowanie awangardy, „Wielogłos" 2012, nr 1, s. 85-105.

Milczenie Boga w twórczości literackiej Arnolda Schönberga, „Ruch Literacki" 2012, z. 3-4, s. 465-488.

 

Surrealizm a aleatoryzm. Przypadek „Trois poèmes d'Henri Michaux" Witolda Lutosławskiego, „Teksty Drugie" 2012, nr 1-2, s. 164-175.

 

Spór o nowe widzenie – kilka uwag o obecności Juliusza Słowackiego w twórczości Juliana Przybosia, „Konteksty Kultury" 2012, nr 8, s. 51-64.

 

Wieloznaczność mitu – o warstwowym wyobrażeniu Paryża w twórczości Juliana Przybosia, „Ruch Literacki" 2010, z. 4-5, s. 413-428.

 

Antytradycjonalizm czy inna tradycja – o awangardowej redefinicji nowości, [w:] Tradycja współcześnie – repetycja czy innowacja, red. A. Jarmuszkiewicz, J. Tabaszewska, Kraków 2012, s. 75-84.

 

Programowanie realności. Kraków oczami awangardy, [w:] Międzywojenny Kraków. Architektura. Kultura. Nauka, red. K. Daraż-Duda, J. Klaś, Wydawnictwo Episteme, Kraków 2013, s. 175-192.

 

Teoria awangardy Europy Środkowej i Wschodniej a problem powtórzenia, [w:] Awangarda Środkowej i Wschodniej Europy – innowacja czy naśladownictwo? Interpretacje, red. M. Kmiecik, M. Szumna, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Kraków 2014, s. 301-328.